Grupo Operativo CELEGAND: Novos cereais e leguminosas para a gandería andaluza

O Grupo Operativo nace para afrontar os retos de obter de forma eficiente pensos para animais de alta calidade en cantidades suficientes en Andalucía, dado o clima único desta comunidade autónoma e a escaseza de materias primas.

O proxecto ten como obxectivo obter pensos para animais que potencien o valor nutricional e a seguridade dos alimentos de orixe animal para o consumo humano. Traballarán xuntos para empregar ferramentas baseadas en técnicas capaces de mellorar os rendementos do sector primario. Así, o uso de solucións tecnolóxicas é fundamental para conseguir un sistema agrario sostible: aquel que aporte a máxima eficiencia no uso dos recursos naturais (solo, auga, enerxía, etc.), detecte pragas e enfermidades, controle os riscos para a seguridade alimentaria, e garanta os rendementos necesarios para garantir a rendibilidade da produción. Un dos obxectivos de Celegand será determinar cales son as variedades de cereais e leguminosas máis adecuadas para producir lotes homoxéneos de ensilado, feno e penso.

Nestes avaliaranse os parámetros de calidade nutricional e a súa adaptación ao cambio climático e ao clima do territorio. O grupo de traballo buscará novos métodos de produción para unha nutrición saudable para o gando vacún de leite (representado por Covap) e caprino (no que se centrará Los Remedios-Picasat) modelando diferentes cultivos e buscando unha maior eficiencia, saúde vexetal e mellora da seguridade alimentaria.

O proxecto propón a necesidade de empregar novas variedades produtivas de trigo, triticale, garavanzos, chícharos e fabas, capaces de mitigar os efectos do cambio climático debido á súa menor demanda de auga e maior resistencia a pragas e enfermidades. Ao mesmo tempo, deben ter unhas características de calidade nutricional e de dixestibilidade óptimas para a alimentación do gando. De feito, as novas variedades propostas posúen unhas características nutricionais superiores aos cultivos tradicionais e un alto nivel de resistencia aos fungos patóxenos máis comúns que infectan os cereais convencionais.

Así, o seu desenvolvemento suporá a posta en valor e promoción de novas variedades comerciais dos principais cultivos de cereais e leguminosas, tanto para cultivos forraxeiros como para a produción de pensos compostos para a alimentación animal, ofrecendo vantaxes en canto a nutrición, benestar animal, e mellora das propiedades organolépticas do leite e da carne de gando vacún e caprino. Deste xeito, o material de mellora xerado repercutirá non só no sector agrario de Andalucía, senón tamén no resto de España, a diversos niveis. Económicamente, axudará a reducir os custos dos alimentos para ruminantes e reducirá a gran dependencia dos pensos importados.

A reducida necesidade de recorrer á produción estranxeira non só beneficiará á balanza comercial de España, senón que asegurará o abastecemento en momentos de tensión xeopolítica, como xa se produciu durante esta campaña tras o estalido da guerra en Ucraína, principal subministradora de materias primas para a alimentación animal. No ámbito medioambiental, reduciranse as distancias entre campos e puntos de consumo, permitindo suficientes zonas de cultivo, produción e alimentación nas zonas próximas ás explotacións gandeiras, e axudando aos sistemas de produción a reducir as emisións de carbono. Ademais, estase implantando a rotación de cultivos de leguminosas fixadoras de nitróxeno para protexer o solo e reducir o uso de fertilizantes.

No ámbito tecnolóxico, o proxecto propón o uso de novas ferramentas dixitais, concretamente unha plataforma baseada na tecnoloxía IoT (Internet of Things). Incorpora dous tipos de nodos intelixentes: uns para o seguimento continuo de variables ambientais (humidade relativa do aire, solo, temperatura, etc.) e outros equipados con cámaras e visión artificial. O obxectivo é mellorar o seguimento dos cultivos de dúas formas.

Así, por unha banda, a plataforma permitirá realizar un seguimento continuo do seu desenvolvemento e facilitará a análise da idoneidade das distintas variedades. Por outra, posibilitará unha xestión máis eficiente da produción detectando problemas e minimizando o uso de fertilizantes e fitosanitarios.