Proxecto H2020 LIQUAM: tecnoloxía de ultrasóns de alta potencia para revolucionar a industria do mel e o sector apícola

Os ultrasóns de alta potencia retrasan a cristalización do mel. Como primicia mundial, o proxecto LIQUAM utiliza tecnoloxía de ultrasóns de alta potencia no procesamento industrial do mel, atrasando a cristalización sen comprometer a calidade nin os atributos beneficiosos. O mel contén vitaminas, minerais e encimas naturais que lle dan propiedades antivirais, bacterianas e fúngicas. Considérase un bo antioxidante e antiinflamatorio, que promove a saúde dixestiva, estabiliza o azucre no sangue, fortalece o sistema inmunitario e protexe contra as enfermidades respiratorias. Cando se extrae dos panales, o mel é un fluído semitransparente e viscoso, pero en poucas semanas os seus azucres naturais, xunto coas burbullas de aire, fan que se cristalice, desanimando aos consumidores e poñendo en perigo a fermentación. "A pasteurización previa ao tratamento pode atrasar a cristalización ata 12 meses despois do procesado, pero a súa calor extrema degrada o mel", sinala Estela Pacheco, coordinadora do proxecto LIQUAM e cofundadora de Sonicat Systems, o anfitrión do proxecto.

O equipo do proxecto xa desenvolvera unha tecnoloxía patentada (LIQUAM) para o procesamento do mel e desenvolveu un produto mínimo viable (MVP) mediante ultrasóns de alta potencia (HPU). O financiamento da UE axudoulles a optimizar aínda máis a súa innovación nun prototipo: LIQUAM450. "LIQUAM atrasa a cristalización, pero como o proceso nunca supera os 55 °C, o estado líquido do mel prolóngase sen comprometer a calidade nin os atributos nutracéuticos", explica Iratxe Perales, cofundadora de Sonicat Systems. Tecnoloxía de ultrasóns de alta potencia A pasteurización do mel normalmente implica quentalo a uns 80 °C durante 2-3 minutos, o que derrete os microcristais de azucre. O mel arrefríase rapidamente a 45-50 °C. Ao ser sensible á calor, este proceso degrada a calidade, frescura e propiedades nutracéuticas. "Por exemplo, a capacidade antioxidante do mel cru redúcese preto dun terzo", engade Perales. Os ultrasóns de alta potencia de LIQUAM alternan ondas de baixa e alta presión, formando millóns de pequenas burbullas de baleiro que crecen ata colapsarse violentamente, transformando as ondas de choque en efectos mecánicos que rompen os cristais de azucre.

Este fenómeno, chamado cavitación acústica, pódese utilizar a temperatura ambiente. Tempos de proba O equipo instalou unha versión mellorada do seu prototipo LIQUAM450 durante cinco meses nunha planta de procesamento de alimentos de Girona. "As imaxes microscópicas confirmaron que LIQUAM logra niveis de cristalización similares á pasteurización, reducíndoos ata o 0,01%. Pero, fundamentalmente, isto non afectou significativamente á humidade, ao hidroximetilfurfural ou aos encimas. Estes dous últimos son indicadores importantes de frescura", sinala Perales. As partículas de pole, utilizadas para identificar a orixe botánica do mel, tamén non sufriron danos, e o mel permaneceu líquido durante un tempo comparable ao do mel pasteurizado. Aínda que o proxecto LIQUAM permitiu ao equipo optimizar aínda máis o seu produto (ampliándoo ás taxas de procesamento industrial, xunto coas probas e a certificación CE do seu prototipo LIQUAM450), os problemas coa subministración de compoñentes na UE fixeron que a montaxe final non se puidese completar a tempo. "O noso prototipo inicial procesou 100 quilogramos por hora por 70.000 euros, e o LIQUAM450 conségueo por 50.000 euros. Non obstante, o aumento dos custos de materiais e compoñentes fixo subir o noso prezo comercial. Ademais, o LIQUAM450 require tres veces máis enerxía que o noso MVP anterior", di Perales.

Non obstante, o equipo lanzou un produto chamado www.honey-ai.com (Honey.AI), que inclúe un microscopio dixital e utiliza visión por ordenador e aprendizaxe automática para analizar automaticamente o mel. Isto inclúe a detección de diferentes tipos de pole para autenticar con precisión as fontes florais, con resultados en menos dunha hora. "Pretendemos ofrecer esta solución á industria do mel, xerando oportunidades de negocio para LIQUAM. Tamén ampliaremos Honey.AI para converterse nunha aplicación de análise de pole automatizada", dixo Pacheco. Múltiples beneficios LIQUAM axuda a estimular o consumo de alimentos sostible, ao tempo que promove alimentos saudables e accesibles.

Ademais, contribúe a preservar e restaurar os ecosistemas e a biodiversidade europeos, dado que as abellas son responsables de aproximadamente un terzo da produción agrícola. "LIQUAM tamén ofrece aos apicultores europeos unha forma de engadir un alto valor ao seu mel, diferenciándoo do mel estranxeiro importado de baixo prezo", engade Perales.