GO CLIMALACT: Un compromiso coa innovación e a sustentabilidade no sector lácteo

O grupo operativo CLIMALACT Está a avanzar de xeito constante no seu obxectivo de transformar o modelo de produción láctea en Galicia e Asturias cara á sustentabilidade e a neutralidade climática. Nun momento no que o sector lácteo se enfronta a crecentes desafíos ambientais, sociais e de rendibilidade, esta iniciativa xorde como unha firme aposta pola innovación, a cooperación e a responsabilidade, buscando garantir que a produción de leite e produtos lácteos se adapte ás esixencias da transición ecolóxica.

CLIMALACT lanzouse en 2024 co obxectivo de desenvolver unha marca de sustentabilidade e neutralidade climática —a marca CLIMALACT— deseñada especificamente para explotacións leiteiras e a súa cadea de valor en Galicia e Asturias. O proxecto analiza tanto a xestión das explotacións como a cadea de produción —incluíndo sistemas intensivos e extensivos, e varios canais de distribución— para identificar, avaliar e seleccionar as mellores prácticas existentes.

Cun orzamento total de 600.000 €, cofinanciado nun 80 % por fondos FEADER e nun 20 % polo Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, CLIMALACT desenvolverase entre 2024 e 2027 como grupo operativo suprarrexional.

O obxectivo é ambicioso: definir un conxunto de indicadores de sustentabilidade produtiva, ambiental e social; desenvolver protocolos claros de neutralidade climática para cada tipo de explotación e cadea de valor; e crear unha ferramenta de software que permita calcular o grao de cumprimento destes criterios. Deste xeito, CLIMALACT pretende ofrecer aos agricultores, cooperativas e empresas lácteas unha folla de ruta viable para avanzar cara a un modelo máis sostible, transparente e competitivo.

Próxima actividade: focus group en Rodeiro (Pontevedra)

Neste contexto, CLIMALACT está a preparar o terreo para o seguinte paso do proxecto: retomar o traballo colaborativo a través dun novo Grupo de Foco Multilateral, que terá lugar o 17 de decembro en Rodeiro (Pontevedra) , coa participación de produtores e produtoras de Galicia, representantes do sector e outras partes interesadas clave. Con isto, CLIMALACT reforza o seu compromiso de incorporar a voz real das explotacións na definición de criterios de sustentabilidade, adaptándoos ás características específicas do medio rural galego, un reto fundamental para consolidar un modelo lácteo con futuro.

Esta segunda sesión de traballo con actores do sector ten como obxectivo completar o traballo iniciado no grupo de traballo anterior, celebrado en marzo de 2025 no concello asturiano de Vegadeo. Grazas a este proceso, obtívose información valiosa que está a servir de base para deseñar protocolos de xestión, sustentabilidade e neutralidade climática adaptados a cada tipo de explotación.

Usando os datos recollidos en Vegadeo, CLIMALACT identificou patróns e criterios que apuntan a fortalecer unha xestión eficiente, reducir a dependencia de insumos externos, diversificar a produción e fomentar a cooperación entre agricultores, cooperativas e asesores, factores clave para mellorar a sustentabilidade e a competitividade do sector. Estes achados constitúen a base da análise inicial.

Agora, cun novo Grupo de Foco Multilateral programado para o 17 de decembro en Rodeiro (Pontevedra) , CLIMALACT volve levar a cabo un esforzo colectivo de recollida de datos, esta vez centrado en explotacións agrícolas de Galicia. O obxectivo é incorporar datos representativos da realidade gallega, ampliar a mostraxe para incluír diferentes modelos de produción e reforzar a robustez da análise, de xeito que os indicadores e protocolos resultantes reflictan con precisión a diversidade territorial e produtiva do sistema lácteo en ambas as rexións.

Este paso será fundamental para consolidar unha xestión sostible e transparente adaptada ao contexto real das explotacións agrarias de Galicia e Asturias, e para avanzar con solidez cara á neutralidade climática no sector.

Proxecto colaborativo: quen fai posible CLIMALACT

CLIMALACT non sería posible sen a súa rede de socios: a Fundación Empresa-Universidade de Galicia (FEUGA) asume a coordinación do consorcio, do que tamén forman parte a Asociación Intereo , a Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias (AGACA ) e as empresas Campoastur e CAPSA FOOD , actores esenciais pola súa experiencia directa no sector lácteo e a súa capacidade para achegar explotacións con diferentes sistemas de produción.

Da parte científica encárgase a Universidade de Santiago de Compostela (USC ), a través do seu Grupo de Investigación de Sistemas Silvopastorais, que lidera o desenvolvemento de protocolos de sustentabilidade e neutralidade climática e o desenvolvemento dunha ferramenta dixital que recolle os indicadores e permitirá aos agricultores coñecer o seu nivel de cumprimento.

Deste xeito, CLIMALACT combina investigación, produción real e compromiso cooperativo arredor dun obxectivo ambicioso: transformar a produción láctea en Galicia e Asturias cara a un modelo sostible, respectuoso co medio ambiente e con futuro nun mercado cada vez máis esixente en termos de responsabilidade ecolóxica e social.

Este proxecto de innovación enmárcase no marco do Plan Estratéxico da Política Agrícola Común (CAPSP) 2023-2027 e está financiado nun 80 % polo Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader) da Unión Europea e nun 20 % polo Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA) de España. A Dirección Xeral de Desenvolvemento Rural, Innovación e Formación Agroalimentaria (DGDRIFA) é a autoridade responsable da execución destes fondos. Orzamento total do proxecto: 600.000,00 €. Subvención total: 600.000,00 €.