GO Ash4Soil: Mellora produtiva de solos, cultivos agrícolas e plantacións forestais mediante unha emenda obtida da valorización de cinzas de biomasa

Europa afronta un gran reto de sustentabilidade nos sistemas agrícolas e forestais, especialmente no que se refire ao uso de insumos que melloren a saúde e a fertilidade do solo. Como exemplo representativo temos o encalado, unha práctica moi importante en solos ácidos (pH <5,5 a maior parte do ano), nos que a acidez limita significativamente a produción. España posúe un 40% aproximadamente de solos ácidos, nos que o encalado é fundamental para mellorar a fertilidade, e debe complementarse coa adición de fertilizantes que non sexan en cantidade suficiente para cubrir as necesidades dos cultivos (macronutrientes N, P e K). Os materiais de calado utilizados en España proceden do leste e sur peninsular (Tarragona, Barcelona, Almería) e requiren un gran volume de enerxía non renovable para transportalos a zonas españolas con pH ácido, como Estremadura, Castela e León e Galicia. Os custos ambientais derivados deste transporte poderían resolverse mediante o uso de residuos ricos en calcio, como as cinzas, fomentando a bioeconomía e a economía circular. As cinzas procedentes da queima de residuos forestais para a produción de enerxía forman na actualidade un residuo de orixe orgánica cuxo destino actual é o vertedoiro. Non obstante, destaca a súa capacidade de encalado, xa que o principal compoñente da cinza é o calcio, material de encalado por excelencia. En concreto, en Galicia existe unha gran dispoñibilidade destes residuos, polo que se poden propoñer modelos de negocio asociados á súa reutilización. Pero a microbiota edáfica, verdadeiro soporte para a vitalidade e a saúde do solo, e os cultivos tamén precisan de nutrientes aportados en forma de fertilización. Os fertilizantes minerais son amplamente utilizados no mundo para este fin, especialmente aqueles que fornecen fósforo e nitróxeno. Unha alternativa de grande interese para o emprego de fertilizantes minerais é a utilización de purín, principal residuo da actividade gandeira, que se pode recuperar e empregar como fertilizante nitróxeno de alta calidade. Estes residuos están amplamente dispoñibles nas zonas gandeiras de Galicia, Estremadura e Castela e León.