Provacunok, Mexikoko Unibertsitatearekin (UMH) eta Euskal Herriko Unibertsitatearekin (UPV) batera, behi-gorotza konpostatzeko metodo berri bat garatzen ari da, kutsadura-isuri gutxiago sortzen dituena.

• Metodoak Espainiako behi-ustiategien errentagarritasun ekonomikoa hobetzen ere laguntzen du.
• Provacunok sustatutako proiektua abeltzaintza sektoreak ezagutzan oinarritutako ekoizpen-sistemetara jotzeko beharretik sortu zen, eraginkortasuna hobetzen dutenak eta ingurumen-aztarna murrizten dutenak.

Behi-haragiaren Erakunde Interprofesionalak (PROVACUNO), Miguel Hernández Unibertsitateak (UMH) eta Valentziako Unibertsitate Politeknikoak (UPV) konpostaje-protokolo berritzaile bat garatu dute, gas-isuriak murrizten dituena eta behi-simaurraren ongarri-balioa handitzen duena. Protokolo berri honek Espainiako abeltzaintza-ustiategien ingurumen- eta ekonomia-iraunkortasuna hobetzen lagunduko du.

Provacunok sustatutako proiektua abeltzaintza sektoreak ezagutzan oinarritutako ekoizpen-sistemetara jotzeko beharretik sortu zen, eraginkortasuna hobetzen dutenak eta ingurumen-aztarna murrizten dutenak.

Bi urte eta erdiko ikerketaren ondoren, UMH-UPV eta Provacuno taldeak garatutako metodoak konpost-pilen osaera eta baserrietako kudeaketa optimizatzen ditu, horrela gas-isurien murrizketa nabarmena eta mantenugaien kontzentrazio handiagoa lortuz azken konpostean. Emaitza honek onura bikoitza eskaintzen du: alde batetik, ingurumen-inpaktuak murrizten ditu eta, bestetik, konpostaren balio erantsia handitzen du nekazaritza-ongarri gisa.

Bi fase nekazaritza-berrikuntzan

Lehen fasean, UPV-UMH ikerketa taldeak Espainiako behi-ustiategi mota desberdinetako simaurraren karakterizazio sakona egin zuen. "Horri esker, ongarriaren balioa kalkulatzeko tresna bat garatu ahal izan dugu, eta horri esker, nekazariei simaurra zehaztasunez kudeatzen laguntzen die soroan, beren behar agronomikoetara egokituta", azpimarratzen du Salva Calvetek, Valentziako Unibertsitate Politeknikoko Animalien Zientzia eta Teknologia Institutuko (ICTA) ikertzaileak.

Bigarren fasean, ikerketa-taldeak konpostaje-protokolo aurreratua diseinatu eta balioztatu zuen, monitorizazio- eta kontrol-sistemak laborategian (UMH-CIAGRO) eta Espainiako benetako baserrietan aplikatuz. "Lortutako emaitzek protokoloa Teknika Onenaren (TEO) gisa balioztatzea ahalbidetu dute, eta horrela, bere bideragarritasun ekonomikoa eta edozein baserri motatan ezartzea bermatu dute, bai sortu berrietan, bai lehendik daudenetan", azpimarratzen du Raúl Moralek, Miguel Hernández Unibertsitateko CIAGRO taldekoak.

Emaitza eta nekazariei zuzendutako gomendio guztiekin egindako gida doan eskuragarri dago Provacunoren webgunean .

Sektoreko hiru lider

EHUko, UMHko eta Provacunoko taldeen arteko diziplina anitzeko lankidetza funtsezkoa izan da proiektuaren arrakastarako. Hondakinen balorizazioan eta mantenugaien fluxuen liderra den UMHko CIAGRO taldeak konpostaje-teknologia aurreratuen garapena gidatu du; bitartean, EHUko ICTA taldeak, isurien neurketan eta arintzean nazioarteko esperientzia zabala duenak, emaitzak baserrietan aplikagarriak direla eta agintari publikoek onartuak izan daitezen lagundu du.

Proiektu honen ondoren, taldea simaurraren osaera denbora errealean zehazteko tresnak garatzen ari da lanean —laborategiko analisi kimikorik egin beharrik gabe—, eta sortutako konpostetik bioongarri berriak diseinatzen. «Ekintza hauek isuriak murrizteko eta inportatutako ongarriekiko dugun menpekotasuna gutxitzeko aukera emango digute», ondorioztatzen du Javier Lópezek, Provacunoko zuzendariak.

PROVACUNOri buruz

PROVACUNO Behi Haragiaren Erakunde Interprofesionala da, irabazi-asmorik gabeko erakunde pribatu nazionala, ekoizpen eta prozesatze/merkataritza sektoreetako erakunde nagusiek osatzen dutena, behi sektorearen interesak defendatzera dedikatua. Sektorearen elikadura-katearen egoera hobetzeko bilgune eta eztabaida-foro gisa balio du.