Ir o contido principal
Logo GO Planforlab

Grupo Operativo PLANFORLAB: Rede de bosques de laboratorio con plantas melloradas para aumentar a resiliencia e a produción en bosques de coníferas

  • Tipo Grupo operativo
  • Estado En proceso
  • Execución 2024 -2027
  • Orzamento asignado 599.134,00 €
  • Ámbito Supraautonómico
  • Comunidade Autónoma Galicia; Madrid, Comunidad de; País Vasco
  • Fonte principal de financiamento PEPAC 2023-2027
  • Páxina web do proxecto GO PLANFORLAB
Abstract
O obxectivo xeral de PLANFORLAB é o desenvolvemento de novas plantas forestais melloradas e a optimización da xestión sostible dos bosques produtores de madeira de coníferas, orientándoo cara a modelos resilientes fronte ás patoloxías nocivas e ao cambio climático. Crearase unha rede de espazos forestais permanentes (bosques de laboratorio) que ofrezan a posibilidade de observar e vixiar as masas de piñeiros e a influencia das patoloxías e prácticas silvícolas en relación co cambio climático. O obxectivo é implantar tecnoloxías innovadoras na produción de plantas forestais melloradas, aumentando a eficacia da prevención e loita contra as patoloxías forestais que afectan aos bosques comerciais de coníferas mediante a introdución de plantas melloradas xeneticamente. Harmonizaranse as metodoloxías de seguimento, comprobando o beneficio para os forestais e os xestores forestais do uso de plantas de alta calidade xenética, promovendo o seu consumo en repoboacións forestais. Crearase unha rede de colaboración dixital para o intercambio de resultados e a súa transferencia a potenciais beneficiarios.
Descrición

O proxecto ten como obxectivo implementar tecnoloxías innovadoras na produción de plantas forestais melloradas, incrementando a eficacia da prevención e control das enfermidades forestais que afectan aos bosques de coníferas comerciais mediante a introdución de plantas melloradas xeneticamente, harmonizando as metodoloxías de seguimento verificando os beneficios para os silvicultores e xestores forestais do uso de plantas xenéticas de alta calidade, promovendo o seu consumo na reforestación e creando redes potenciais para o intercambio de resultados da forestación e a creación de redes de beneficiarios potenciais.

Descrición das actividades
  • A1-A8. R1. Deseño de bosques de laboratorio e protocolos de seguimento. Redacción de 3 proxectos de Laboratorio Forestal e 6 modelos forestais resilientes. Documentación de protocolos e modelos forestais.
  • A1-A15. R2. Establecemento de mega-gametófitos, campañas de enraizamento de estacas, cultivo en viveiro de plantas de material xenético innovador. Realización de probas de resistencia e proliferación de patóxenos por períodos. Caracterización da reactividade de enraizamento e resistencia ás enfermidades, inventario de plantas en formato forestal producidas. Análise dos datos das probas e documentación dos logros.
  • A1-A9. R3. Localización, caracterización e deseño de parcelas de proba. Desenvolvemento de tres protocolos de seguimento e tres proxectos de implantación con deseño estatístico e demostrativo de modelos forestais resilientes. Execución e visitas técnicas, con elaboración de informes. Documento de resultados.
  • A1-A7.R4. Realización de tres obradoiros interrexionais (Galicia, Castela e León, e País Vasco) para deseñar a rede de colaboración tecnolóxica. Deseño dun cuestionario para a identificación e caracterización de parcelas de proba de mellora xenética de coníferas. 3 inventarios rexionais de parcelas de proba. Redacción de documentos de arquitectura de plataforma dixital e xeración de bases de datos. Documento de resultados conxuntos. Implantación efectiva da plataforma dixital para a rede de colaboración tecnolóxica.
Descrición contextual

No ámbito territorial que comprende Galicia, Castela e León e o País Vasco, os bosques de coníferas ocupan 1.550.000 hectáreas, creando os maiores bosques de coníferas de España, cun rendemento de madeira de 7.773.935 metros cúbicos anuais. Porén, os incendios forestais, a incidencia de pragas e enfermidades, e o baixo prezo da madeira de coníferas no pasado tiveron efectos moi negativos na superficie forestal dedicada ao cultivo de coníferas, provocando a desaparición ou transformación dos piñeirais no pasado recente. Isto, á súa vez, provocou a alarma na industria da madeira, que ve en risco a subministración de madeira de coníferas de calidade ás cadeas de produción industrial a medio prazo.

Ademais, nos últimos anos, sobre todo na última década, apareceron unha serie de patóxenos forestais (fusarium, nematodo do piñeiro, bandas vermellas e marróns, entre outros) que axexan e afectan a estas masas, podendo causar graves danos ecolóxicos e mesmo a morte dos piñeiros que os integran. Estas circunstancias provocan un forte impacto económico no sector forestal. Non obstante, moitas veces aínda non se realizan novas plantacións con MFR axeitados e alta calidade xenética. Ademais, aínda non hai suficientes MFR resistentes a estas enfermidades, ou a súa eficacia aínda non está comprobada no campo. Para solucionar este problema, hai que conectar todo o sector forestal para que todos os avances da investigación se trasladen ao resto do sector forestal (viveiros, empresas de servizos e propietarios) coa maior celeridade posible.

Por iso, é de vital importancia poñer en marcha proxectos innovadores nos que participen centros de investigación, empresas e asociacións de propietarios. Estes proxectos desenvolven espazos, como bosques de laboratorio, para crear parcelas de investigación e demostración onde se poida comprobar o comportamento e adaptación dos distintos MFR ás diferentes condicións climáticas e edafolóxicas, así como diversos itinerarios forestais resilientes ante o cambio climático.

Obxectivos

Desenvolver novas plantas forestais melloradas e optimizar a xestión sostible dos bosques de coníferas produtores de madeira, trasladándoos cara a modelos que sexan resistentes ás enfermidades nocivas e ao cambio climático.

Resultados
  • Deseñar e establecer bosques de laboratorio en Castela e León, Galicia e o País Vasco. Deseño e desenvolvemento de modelos silvícolas innovadores para as especies Pinus pinaster, Pinus sylvestris e Pinus radiata, capaces de reducir o risco de enfermidades e mellorar a resiliencia ao cambio climático.
  • Seleccionar, probar e producir material reprodutivo mellorado, tanto sexual como vexetativo, para as especies obxecto de estudo, para ser instalado en bosques de laboratorio utilizando modelos silvícolas e o material xerado para ensaios en condicións controladas de invernadoiro. Instalar tres parcelas de proba e demostración en bosques de laboratorio seguindo modelos silvícolas e utilizando o material reprodutivo xerado.
  • Caracterización en condicións controladas de invernadoiro dos mesmos MFR instalados en parcelas de campo para resistencia a diferentes patóxenos de interese. Crear unha rede de vixilancia dixital que permita a todas as partes interesadas acceder e xestionar os datos dos bosques de laboratorio e obter información sobre as parcelas de proba de materiais mellorados. Execución do plan de difusión.
Información de contacto
  • Coordinador/Denominación da entidade: Asociación Forestal de Galicia (AFG)
  • Enderezo postal: rúa do Vilar, 33, 15705 Santiago de Compostela, A Coruña
  • Correo electrónico do coordinador/entidade: fdans@asociacionforestal.org
  • Teléfono: 618752222
Coordinadores
  • ASOCIACIÓN FORESTAL DE GALICIA (AFG)
Beneficiarios
  • ASOCIACIÓN FORESTAL DE GALICIA (AFG)
Subcontratado
  • FEDERACION DE ASOCIACIONES FORESTALES DE CASTILLA Y LEÓN (FAFCYLE)
  • CONFEDERACIÓN DE ASOCIACIONES DE FORESTALISTAS DEL PAÍS VASCO (CFPV)
  • EMPRESA DE TRANSFORMACIÓN AGRARIA, S.A., S.M.E. , M.P. (TRAGSA)
  • FUNDACIÓN EMPRESA UNIVERSIDAD GALLEGA (FEUGA)
  • CONFEDERACION DE ORGANIZACIONES DE SELVICULTORES DE ESPAÑA (COSE)