Horizon Europe Precious proiektua: Elikagaien galeraren eta hondakinen prebentzioaren ingurumen-inpaktuak eta haien errebote-ondorioak lantzea

Janari-galera eta -hondakinak (FLW) herrialdez herrialde aztertuko balira, berotegi-efektuko gasen isurien hirugarren kausa nagusia izango lirateke. FLW-k hondakinen kudeaketa-sistemak gainkargatzen ditu eta elikagaien segurtasun eza areagotzen du, hiru krisi globalei eraginez: klima-aldaketa, naturaren eta biodibertsitatearen galera, eta kutsadura eta hondakinak. PRECIOUSek, 11 EBko herrialdetako 20 erakundek osatutako aliantza transdiziplinario batek, uste du FLW-ren ingurumen-inpaktuari buruzko datu fidagarriak ezinbestekoak direla EBk klima-helburuetarako aurrerapena bizkortzeko eta elikagai-hornikuntza-kate osoan zehar ingurumen-inpaktuak (biodibertsitatea barne) murrizteko.

Proiektuak ulertzen du erronka aurreztutako janari kopurua edo CO2 isuriak neurtzea baino haratago doala. Janaria alferrik galtzen denean, baliabide baliotsu eta mugatuak galtzen dira, hala nola ura, lurzoruaren erabilera eta energia, eta, FAOren arabera, munduko biztanleriaren % 8,9k gosea pairatzen du, eta horrela planetaren baliabide naturalak agortzen dira.

Arazoaren ulermena zabaltzea ezinbestekoa da elikagai-sistema eraldatzeko eta aldaketa bultzatzeko herritarren kontzientziazioa areagotzeko. PRECIOUSek elikagai-sistemen eraldaketan lagundu nahi du, datu-hutsuneak konponduz eta FLW murrizteko estrategien eragin ekonomikoak, ingurumenekoak eta sozialak kuantifikatzeko ebaluazio-esparru bateratu eta doan eskuragarri bat garatuz, errebote-efektu potentzialak kontuan hartuta.

Proiektuak bi erabilera kasutako (Espainia eta Grezia) eta hiru baterako sorkuntza eta erreplikazio gunetako (Polonia, Lituania eta Hungaria) eragile nagusiak inplikatuko ditu mugaz gaindiko kausa sistemikoei aurre egiteko. Proiektuak elikagaien kontsumoari eta xahuketari buruzko jarrerei eta jokabideei buruzko oinarrizko aldaketa bat ekarri nahi du ahalegin kolaboratiboen eta metodo berritzaileen bidez, Europako elikadura sistema bidezkoago eta jasangarriago bat sustatuz.