Grupo Operativo AGRI-ROVENAT: Cultivos sostibles en zonas de difícil orografía e gravemente afectadas polo despoboamento

Tipo Grupo operativo
Estado En proceso
Execución 2024 -2027
Orzamento asignado 615.375,00 €
Ámbito Supraautonómico
Comunidade Autónoma Asturias, Principado de; Galicia; Madrid, Comunidad de
Fonte principal de financiamento PEPAC 2023-2027
Páxina web do proxecto GO AGRI-ROVENAT

Abstract

O proxecto levarase a cabo en dous cultivos agrícolas tradicionais (vide e oliveira), e outro cultivo de nova implantación en España (rosa antiga empregada na industria do perfume). O obxectivo é reforzar a beleza da paisaxe a través da agricultura, mediante a explotación sostible e que desta actividade poidan xurdir novas propostas complementarias, enmarcadas no concepto de economía circular.

Descrición

Tanto o cultivo da uva como o da oliveira están sometidos a unha lexislación europea moi estrita en canto ao proceso de descrición, rexistro e recoñecemento de cada unha das variedades cultivadas. O proxecto desenvólvese en zonas despoboadas e de difícil acceso do norte de España, onde na actualidade representa a única alternativa rendible capaz de atraer poboación. Tamén traballará con outro cultivo de nova implantación en España. O proxecto inclúe o uso de robots certificados e o método para crear aversión inducida nas ovellas, que ofrece plenas garantías en materia de saúde e benestar animal.

Descrición das actividades

Selección, sinalización e preparación de parcelas de produción.
Sinalización de 3 sectores ou subzonas nun viñedo, un oliveiral e unha roseira.
Selección, sinalización e acondicionamento de novas parcelas (Rosa Narcea).
Indución da aversión ás ovellas.
Duración da aversión inducida.
Proba a duración da aversión á vide, á oliva e á rosa. Reforzo da aversión se é necesario e mantemento das ovellas.
Controlar a cuberta vexetal natural nas parcelas dos tres recursos agrarios, utilizando ovellas con aversión inducida á vide, oliveira e roseira.
Controlar a cuberta vexetal natural nas parcelas dos tres recursos agrícolas, mediante robots teledirixidos. Efecto acumulado sobre a cuberta vexetal natural.
Efecto do uso de robots e ovellas e os seus excrementos na maduración e calidade da uva (azucres, acidez, polifenois, aromas), e a incidencia de enfermidades fúngicas (mildeu, oídio e botrite) nas vides. Inseminación e xestación de ovellas.
Asegúrese de que as ovellas utilizadas en cada ensaio queden preñadas polo menos dúas veces e sexan capaces de producir leite.
Obtención de leite de ovella diferenciado, asociado a cada cultivo: a viña, a oliveira e a Rosa Narcea.

Descrición contextual

Tanto o cultivo da uva como o da oliveira están sometidos a unha lexislación europea moi estrita en canto á descrición, rexistro e recoñecemento de cada variedade cultivada. Algúns dos incluídos neste proxecto foron descritos e rexistrados por científicos do grupo VIOR. Os descubridores/selectores, de Rosa Narcea, son científicos do mesmo grupo. Esta Rosa está protexida pola OCVV e licenciada para a súa explotación exclusiva en todo o mundo por Aromas del Narcea SL.

A parcela de viñedo incluída no estudo, achegada por Ouro de Quiroga, forma parte da DO Ribeira Sacra e está suxeita á súa normativa. No caso dos olivares galegos só se recoñece a Brava Gallega e a Mansa Gallega, e estas son as plantadas en Ouro de Quiroga. A Comunidade Autónoma galega estuda solicitar a Denominación de Orixe dos aceites galegos. O ámbito de actuación deste proxecto sería un dos puntos clave da devandita DO. As parcelas de rosas xa plantadas e as que están pendentes de plantar sitúanse no val do río Cibea, nunhas "terras de cultivo" agora abandonadas. Traballaremos con robots homologados, actualmente comercializados, con todos os permisos necesarios.

O comité de normalización de Robótica ISO TC-299 publicou recentemente a norma UNE-EN ISO 13482:2014, que define os requisitos de seguridade dos robots de asistencia persoal non industriais, e a ISO 18646-1 Criterios de rendemento e metodoloxía de ensaio para robots de servizo. Non obstante, estes estándares están claramente orientados aos robots de interior. Os robots agrícolas incluídos neste estudo son controlados a distancia e, polo tanto, controlados por humanos. O método para crear aversión inducida nas ovellas ofrece todas as garantías necesarias en materia de saúde e benestar animal. Este método, o manexo e coidado das ovellas participantes no proxecto, axustarase á recente Lei de Benestar Animal, vixente desde o 29/09/2023 (BOE» no 75, do 29 de marzo de 2023).

Para os leites incluídos terase en conta o Real decreto 1086/2020, do 9 de decembro, sobre as condicións de aplicación das disposicións da Unión Europea en materia de hixiene na elaboración e comercialización de produtos alimenticios e calquera outra normativa vixente sobre este produto de orixe animal.

Obxectivos

Probarase a eficacia dos novos métodos de mantemento da cuberta vexetal natural (robots teledirixidos e ovellas con aversión inducida á vide, oliveira e rosa) para o desenvolvemento de cultivos rendibles e respectuosos co medio ambiente, realizados en zonas de difícil topografía (dificultade de mecanización), altos niveis de despoboamento (falta de man de obra) e alto valor paisaxístico. Tamén se avaliarán os leites diferenciados producidos por ovellas asociados a cada cultivo.

Resultados

O resultado positivo do mantemento da cuberta vexetal natural mediante o uso de ovellas con aversión inducida á vide, oliveira e rosa faría que o traballo nestes cultivos fose moito menos arduo e asequible para persoas con pouca forza física (evitaría a roza manual e a aplicación de herbicidas). Reduciría considerablemente os custos de control de herbas daniñas. Evitaría o uso de herbicidas que danen o medio ambiente.

Os resultados obtidos do estudo do leite producido por ovellas con aversión inducida á uva, oliveira e rosa permitirán a produción de leite diferenciado en función da cuberta vexetal de cada un dos tres cultivos estudados en cada unha das zonas. Isto xeraría unha nova fonte de ingresos na zona e beneficiaríase das ovellas, que tamén están a desempeñar un papel no mantemento da cuberta vexetal natural. Os resultados positivos obtidos do estudo co robot agrícola teledirixido permitirán o mantemento da cuberta vexetal en zonas orograficamente difíciles e en zonas onde as ovellas poidan ter calquera tipo de dificultade de acceso.

Ambos sistemas complementaríanse, reducindo considerablemente os custos de mantemento das parcelas así como a dificultade dos traballos que adoitan realizar os gandeiros nestas zonas. Os resultados obtidos sobre o tipo de mantemento da cuberta vexetal sobre a calidade das uvas, olivas e rosas, así como os produtos que se obteñan das mesmas (viño/mosto, aceite de oliva, extractos de rosas...), contribuirán a incrementar o seu valor no mercado e a diferencialos do resto.

Información de contacto

Coordinador/Denominación da entidade: Fundación Xeral do CSIC
Enderezo postal: rúa/praza e número: rúa Joaquín Costa 12, CP 28002, Madrid (España)
Correo electrónico coordinador/entidade: direccion@fgcsic.es
Teléfono: 609269703

Coordinadores