H2020 ADAFARM Proiektua: Klima-aldaketara egokitzeko estrategia jasangarriak nekazari txikientzat, ekosistema-zerbitzuetan oinarrituta
- Mota Proiektua
- Egoera Bete
- Exekuzioa 2018 -2020
- Esleitutako Aurrekontua 170.121,6 €
- Eremua Europeo
- Finantza-iturri nagusia Horizonte 2020
- Proiektuaren webgunea ADAFARM
Proiektuaren lehen helburuari dagokionez, nekazaritzako informazio iturrietarako sarbidea, lurralde-desberdintasun nabarmenak daude herrialde barruan. Hiriburutik urrun dauden eremuetan, pobrezia larriena den lekuetan, informazio iturrietarako sarbidea oso mugatua eta noizean behingoa da. Hiriburutik gertu dauden eremuetan, ordea, familia gehiagok dute irratia, telebista eta baita telefono mugikorrak edo telefono adimendunak ere eskura. Nekazaritza arloan, bereziki, nekazaritza-hedapen zerbitzuak dira informazio-iturri garrantzitsuena. Nekazaritza-hedapen zerbitzuek gobernuaren langileak landa-komunitate desberdinetara bidaltzea dakar, nekazaritza-gaietan eta, ahal bada, komunitatearen bizi-kalitatearekin lotutako beste arlo batzuetan laguntza emateko. Helburua praktika hauek orain arte izan ez dituzten lurraldeetara zabaltzea da, eta hori zaila da gobernuaren baliabide oso mugatuak direla eta. Ikerketa hau egitea oso onuragarria dela uste da informazioa kanal egokietara iristen dela ziurtatzeko, eta horrela, bere erabilgarritasuna hobetzeko. Ondorio nagusia da informazio-iturri guztiak garrantzitsuak direla informazio mota desberdinak transmititzeko: nekazaritzako hedapen-zerbitzuek batez ere nekazaritzari buruzko informazio teknikoa transmititzen dute, eta irratiak, berriz, informazio orokorra eta meteorologikoa emititzen du. Era berean, telebista gero eta hedatuago dagoen heinean, informazio-programa batzuek landa-komunitateentzat positiboak diren nekazaritza-estrategia batzuk hartzera bultzatu dezakete. SECONF-en helburuari dagokionez, landa-komunitate txikiek jasaten dituzten gosete-aldiei dagokienez, aztertutako datuetan oinarrituta, ondorioztatzen da batez ere lehorteen eta uholdeen ondorioz direla, beste faktore batzuetan eragin oso mugatua dutela. Familia zaurgarrienak oso familia gazteak, oso familia zaharrak edo bi gurasoetako bat falta den familiak dira, eta gehienak emakumeak dira buru dituzten familiak. Irtenbide ohikoenak hauek dira: janari-kontsumoa murriztea (edo kalitate txikiagoko elikagaiak jatea), familiari edo lagunei maileguan hartzea edo basoan baliabideak aurkitzen saiatzea (sustraiak, fruituak, etab.). Baso-estalduraren proportzio handia izateak nabarmen handitzen ditu baliabide naturalak erabili ahal izateko elikagai-eskasia krisi bati aurre egiteko. Baliabide naturalen erabilera janari moduan da (fruituetatik, ehizatik, bilketatik eta arrantzatik), edo janaria erosteko dirua lortzeko erabiltzen diren materialen bidez. Materialak prozesatu (altzariak, tresnak, ikatza, adreiluak) edo prozesatu gabe (makilak, lastoa, etab.) izan daitezke. Transferigarritasunari dagokionez, proiektua oso transferigarria da antzeko arazoak dituzten beste lurralde batzuetara, bai ikuspegiari dagokionez, bai egindako ekintzei dagokienez. Helburua, halaber, proiektuaren emaitzetan oinarritutako online ikastaro bat sortzea da, Mozambikeko tokiko komunitateekin lan egiten duten pertsonek klima-aldaketari eta egokitzapen-estrategiei buruzko prestakuntza espezifikoagoa jaso dezaten. Elkarrizketa ADAPFARM landa-lanean zehar
ADAFARM proiektua 2018ko urrian hasi zen eta 2020ko azaroan amaitu zen. Proiektuaren helburuetako bat Mozambikeko nekazari txikien artean informaziorako sarbidea eta partekatzea ikertzea zen, klima-aldaketara egokitzeko informaziorako sarbidea hobetzeko helburuarekin. Horretarako, hainbat metodo erabili ziren datuak biltzeko eta interesdunen iritziak jasotzeko. Zehazki, datuak lau ikerketa-arloetan zentratutako elkarrizketetatik, foku-taldeetatik eta galdetegietatik bildu ziren, eta ondoren analisi estatistiko eta kualitatiboekin konbinatu ziren.
Datuak hainbat datu-bilketa metodo erabiliz bildu ziren, hain zuzen ere: a) 100 landa-eremuko nekazari txikiri egindako inkesta bat; b) 9 interesdunekin egindako elkarrizketak (gobernuko funtzionarioak eta GKEetako teknikariak), eta c) 9 eztabaida-talde tokiko komunitateekin eta beste interesdun batzuekin. Emaitzak nazioarteko online konferentzia batean aurkeztu ziren eta parekideek berrikusitako ikerketa-artikulu batean argitaratuko dira.
Bigarren helburuak klima-aldaketara egokitzeko estrategien erabileran eta ezarpenean erakunde formal eta informalen eta pobrezia eta generoa bezalako faktoreen garrantzia aztertzea izan zuen helburu. Zeregin hau datuak (ACES proiektuko 1.635 etxebizitzen inkesta-datuak) R softwarea erabiliz eredu logistikoak (erregresio-analisia) erabiliz aztertuz garatu da. Emaitza interesgarriak lortu dira, eta ikerketa-lanetan sartu dira. Emaitzak hainbat kanalen bidez zabaldu dira, horietako batzuk hauek dira:
- https://www.icatalist.eu/adafarm
- Blogeko argitalpenak: https://www.icatalist.eu/blog-icatalist
- https://www.youtube.com/watch?v=4FmsNEQr1g0
- https://ec.europa.eu/spain/news/20191011_%20Research-EU-How-the-EU-supports-innovation-and-research_es
- Madrilgo Unibertsitate Autonomoko ikasle batek ADAFARMen esparruan egindako master amaierako tesia. Izenburua: "Mozambikeko nekazaritzarako klima-aldaketara egokitzea eta arintzea: proiektuen eta neurrien berrikuspena." 2020ko ekaina.
- https://www.madrimasd.org/lanochedelosinvestigadores/actividad/madrid-investiga-emprende-diviertete
- Afrikako Klima-Adimendun Nekazaritza Interesdunen Biurteko Konferentzian egindako aurkezpenak (ISBN: 978-9988-8373-3 – 4. 2020ko abenduaren 1-2): - Klima-aldaketara egokitzeko informazioa partekatzea: Mozambikeko nekazari txikiak. Zorrilla-Miras, P., Sá N. Lisboa, Elena López-Gunn, Luis Artur, Almeida Sitoe, Raffaele Giordano. - Egokitzapenaren balantze globalaren esparru baterantz. Afrikako 50 herrialdetako interesdunen kontsulten eta klima-asmoen berrikuspenaren ikuspegiak. Nowak, A., Pedro Zorrilla-Miras, Noelia Zafra-Calvo, Lucy Njuguna, María José-Sanz, Elena López-Gunn, Sanjay Vashist, Mozaharul Alam, Chinwe Speranza, Todd S. Rosenstock, Erick Omollo, George Wamukoya. 2020.
Saharaz hegoaldeko Afrikak pobrezia handiko biztanleria du (% 42), biodibertsitate-kontzentrazio handia kontserbatzen du (munduko biodibertsitate-gune beroen % 20) eta baso-soiltze eta ekosistemen degradazio-tasa handiak ditu.
Saharaz hegoaldeko Afrikako nekazari txikiak, klima-arriskuen eraginpean daudenak, munduko talde ahulenetakoak dira. Beraz, premiazko eta kritikoa da klima-aldaketaren aurrean erresilienteak diren eta pertsonei pobreziatik ihes egiteko aukera ematen dieten landa-garapen estrategia iraunkorrak eta naturan oinarritutakoak aurkitzeko, ahalik eta ingurune natural onena kontserbatu eta babestuz. Testuinguru honetan, ADAFARMek klima-aldaketara egokitzeko estrategia desberdinen ondorioen eta Mozambikeko landa-populazioek naturatik lortzen dituzten onura handiagoaren froga sendoak bilatzen ditu.
ADAFARM, neurri batean, aurreko proiektu batean (ACES) bildutako datuetan oinarritzen den arren, datu bilduma berri kopuru esanguratsua ere badu. Beraz, hasieratik, bi zatitan banatu zen teoria: bata aurretik bildutako informazioan oinarrituta eta bestea sortu berri diren datuetan oinarrituta. Helburua emaitzak Mozambikeko gobernuarekin, GKEekin eta unibertsitateekin partekatzea da, beren estrategiak eta politikak emaitzek adierazten duten norabidean bideratu ahal izan ditzaten, baita landa-komunitateei osasunari, nekazaritzari, gai juridikoei eta abarrei buruz behar duten informazioa eman diezaieten ere.
ADAFARMek Saharaz hegoaldeko Afrikako nekazari txikientzako ekosistemetan oinarritutako klima-egokitzapen aukerak eta naturan oinarritutako irtenbideak aztertzea du helburu. GJHekin bat etorriz, estrategia hauek ekonomikoki eraginkorrak, ingurumen aldetik iraunkorrak eta sozialki bidezkoak izango lirateke. Esparru sozioekologiko bat erabiliko dut ekosisteman oinarritutako klima-aldaketara egokitzeko estrategietan erakunde formal eta informalek eta pobrezia eta generoa bezalako faktore gakoek betetzen duten rolean arreta jartzeko.
ACES proiektuko datuak, emaitzak eta interes-taldeen sareak erabiliko ditut. ACES Erresuma Batuko gobernuak finantzatutako 3 urteko ikerketa-proiektu bat izan zen (2 milioi euro), eta helburu zuen deforestazioak ekosistema-zerbitzuen galerak landa-komunitate pobreen bizibidean dituen ondorioak aztertzea.
1.600 etxe baino gehiagori egindako inkesta bateko datuak aztertuko ditut gehiago, ikuspegi berri bat erabiliz: nekazari txikien (batez ere emakumeek buru dituzten etxeak) klima-aldaketara egokitzea eta, bereziki, erakundeen eginkizuna. Ikerketa osatzeko, datu kualitatibo gehiago bilduko ditut, elkarrizketen eta foku taldeen bidez, nekazari txikiek klima-aldaketara egokitzeko dituzten aukeren ulermena hobetzeko.
Gaur egun ICATALISTen ari naiz lanean, sistema sozioekologikoekin eta klima-aldaketara egokitzapenarekin lotutako ezagutza-bitartekaritzan, ikerketa aplikatuan eta gaitasunen garapenean espezializatutako ETE berritzaile batean. ICATALISTen lan egiteak proiektua beste eremu batzuetara transferitzeko eta eskalatzeko aukera emango dit, esku-hartze erreal eta sinesgarriak erabiliz, nekazari txikien erresilientzia hobetzeko egokitzapen estrategiak diseinatu eta ezartzen laguntzeko. ICATALISTek klima-aldaketara egokitzeko politika-esparruan lidergoa izan nahi du, garapenerako (eta, beraz, GGEetarako) finantzaketa-irtenbide bideragarriak eskainiz. Proiektu honek ezagutza eta ikuspegi sakonak emango dizkie gobernuei eta erakunde interesdunei klima-egokitzapen estrategiak garatzen laguntzeko, azken finean nekazari txikien bizibideei mesede egingo dietenak.
EBk finantzatutako ADAFARM proiektuak Mozambikeko (Afrikako hego-ekialdeko) nekazari txikientzako klima-egokitzapen jasangarrirako aukerak aztertu zituen.
Ikerketa Marie Skodowska-Curie Actions programaren laguntzarekin egin zen. «Erakunde formal eta informalek jokatzen duten rolean eta pobrezia eta generoa bezalako faktore gakoetan jartzen dugu arreta», dio Pedro Zorrilla Miras ikertzaileak.
Proiektuaren hasierako lanak urruneko eremuetan kokatutako landa-komunitate txikietan klima-arloko gosetea izan zuen ardatz. «Gure helburua ekosistemen garrantzia zehaztea zen egoera hauei aurre egiteko estrategia gisa, eta nekazariek beren komunitateetako baso-estalduraren arabera dituzten aukera desberdinak», azaldu du.
Bigarren fase batean, ikertzaileek ikertu zuten nola hobetu dezaketen Mozambikeko gobernuak eta GKEek nekazariekin komunikazioa eta nola irits daitekeen informazioa modu eraginkorragoan landa-komunitateetara. «Bereziki, Mozambikeko nekazari txikien artean informaziorako sarbidea eta partekatzea ikertzen ari gara, klima-aldaketara egokitzeko informaziorako sarbidea hobetzeko», dio Zorrilla Mirasek.
Gosearen arrazoiak. Landa-komunitate txikiek jasaten dituzten gosete-aldiei buruzko emaitzek erakutsi zuten kasuen % 80 baino gehiago klima-arriskuen ondoriozkoak direla, hala nola lehorteen eta uholdeen ondorioz, beste faktore batzuekin alderatuta, hala nola lurren eskasiarekin, nekazaritza-iturri faltarekin eta izurriteekin. Zorrilla Mirasek adierazi du: "Familiarik ahulenak emakumeek zuzendutakoak dira; faktore erlazionatuen artean, osasun eta laguntza zerbitzuetarako sarbide mugatua eta aurrezki maila baxua daude".
Janari iturri berriak aurkitzeko estrategia ohikoenen artean zeuden familiatik edo lagunetatik maileguan hartzea, hurrengo hazkuntza-denboraldirako gordetako haziak kontsumitzea, lan informalak eta basoko janaria eta baliabideak. Tokiko merkaturako sarbideak baliabide naturalen erabilera handitzen zuela ere ikusi zen.
Informaziorako sarbidea. Bigarren emaitzen multzoak, nekazaritzako informazio iturrietarako sarbideari buruzkoak, lurralde-desberdintasun nabarmenak agerian utzi zituen. Zorrilla Mirasen arabera: "Hiriburu nazionaletik urrun dauden landa-eremuetan, pobrezia-tasak altuenak diren lekuetan, informazio-iturrietarako sarbidea oso mugatua eta tarteka gertatzen da". Beraz, Mozambikeko landa-nekazari txikiek eguzki-panel txikiak erabiltzea etorkizunerako teknologia iraultzailea izan liteke. «Telefono mugikorren eta telefono adimendunen erabilgarritasuna handitzen dute, tokiko ezagutzaren trukea handituz eta aldaketa teknologiko eta sozial handiak sustatuz», gaineratu du.
Informazio iturrien erabileran ere generoen arteko alde handiak aurkitu dira. Emakumeek ahozko, zuzeneko eta informal komunikazioa gehiago erabiltzen dute beren komunitateetan, gizonek, berriz, irratia eta telefonoa. Emakumeen artean analfabetismo-tasak gizonezkoenak baino handiagoak dira, eta informazio berria eskuratzeko oztopo handiagoa da gizonezkoentzat baino.
ADAFARMek identifikatu zuen nekazarientzako informazio iturri garrantzitsuenak nekazaritza-hedapen zerbitzuak direla, eta hauek landa-komunitateekin zuzenean harremanetan lan egiten duten gobernuko langileek osatzen dituzte. «Hala ere, zaila da gobernuaren baliabide mugatuengatik», dio Zorrilla Mirasek. "Egokiena, nekazaritzari ez ezik, komunitatearen bizi-kalitateari lotutako aktoreak eta jarduerak ere babestuko lituzkete, hala nola tokiko antolaketa, baliabide naturalen kudeaketa, etab."
Emaitza hauek Mozambikeko gobernuarekin, GKEekin, unibertsitateekin eta gai hauetan lanean ari diren beste interesdun guztiekin partekatuko dira, haien estrategiak eta politikak gidatu eta informatzeko. «Azken finean, onuradunak landa-eremuko nekazariak eta ekosistemen kontserbazioa izango dira», ondorioztatzen du Zorrilla Mirasek.
- I-CATALIST SL (ICATALIST)
Lotutako proiektuak
