H2020 GEO-SAFE Proiektua: Sute larrialdiei aurre egiteko optimizazio sistemen inguruko ingurune geospaziala
- Mota Proiektua
- Egoera Bete
- Exekuzioa 2016 -2020
- Esleitutako Aurrekontua 1.080.000,00 €
- Eremua Europeo
- Finantza-iturri nagusia Horizonte 2020
- Proiektuaren webgunea Proyecto GEO-SAFE
GEO SAFE proiektuaren helburua bi eskualdeek ezagutza, ideiak eta esperientziak trukatzeko aukera ematen duen sare bat sortzea da, horrela baso-suteei buruzko ezagutza sustatuz eta horiei modu eraginkorrean aurre egiteko metodo berritzaileak garatuz. Zehatzago esanda, GEO SAFE proiektuak baliabideak optimizatzen dituen erabakiak hartzeko laguntza sistema integratu bat ezartzea ahalbidetzen duten tresnak garatzean zentratuko da.
1. Ezagutza sortzea: Hainbat eredu matematiko eta informatiko garatu dira, besteak beste: 1) sute arriskua murrizteko ingurumen-alderdiak kontuan hartzen dituen erreketa kontrolatu edo preskribaturako eredu bat; 2) suteen hedapenerako ereduak, sute historikoetatik bildutako datuak erabiliz, 3) suhiltzaileen arazoaren eredu teorikoa hasierako erasoan, pizte anitzetan eta baliabideen esleipenean; 4) aktiboen babesarekin lotutako baliabideen esleipenerako eredua; 5) oinezkoen, ibilgailuen eta baso-suteen hedapena barne hartzen duen hiri-eskalako agenteetan oinarritutako ebakuazio-eredua; 6) ebakuazio lagunduan baliabideen esleipenerako eredua; 7) suteen pizte arriskua ebaluatzeko ikaskuntza sakoneko eredua. Horrez gain, baso-suteen datu historikoak bildu eta aztertu ziren, erregaiaren kudeaketa, su-etenen kokapena eta hasierako erasorako eta bizitza eta ondasunen babeserako baliabideen esleipenari buruzko ereduak eta eszenatokiak probatzeko kasu-azterketak garatzeko. Baso-suteei gizakien erantzunari eta horrek ebakuazio-erabakietan nola eragiten duenari buruzko datuak bildu ziren. 2. Ezagutza partekatzea: Ezagutza partekatzea erraztu egin zen honako hauek arrakastaz gauzatuz: Europako bazkideek egindako 222 pm-ko esleipenak, 17 Europako erakunde eta 3 Australiako erakunde inplikatuz; 33 entregagarri; 10 tailer eta hitzaldi 1. 3. Zabalkundea eta komunikazioa: Guztira 107 artikulu aurkeztu ziren aldizkari/konferentzia edo txosten teknikoetara, 35 konferentzia ireki eta 16 aurkezpen konferentzia/tailerretan. Kalkulatutako pertsonen kopurua hau da: 9735 zientzialari komunitatean; 340 industrian; 6.100 publiko orokorra; 750 gizarte zibilaren kategorian, 635 politikari eta 633.606 sare sozialen bidez. 4. Trebetasunen garapena: 17 erakundetako 107 ikertzailek eta 49 profesionalek baso-suteen arazoei buruzko ezagutzak eskuratu zituzten. 21 doktoregoko ikasle egon ziren GEO-SAFErekin lotuta, eta horietatik 17 bigarren eskuko lanetan aritu ziren. Hauetatik 6k doktoregoa amaitu zuten, 2k tesia aurkeztu zuten eta 9k doktorego ikasketekin jarraitzen dute. Ikerlari guztiek esperientzia eta ezagutza baliotsuak lortu zituzten azken erabiltzaileekin izandako elkarreragin estuaren bidez, eta horrek beren ikerketarako ikuspegi fokalizatua erraztu zuen eta, beraz, haren eragina hobetu zuen. Azken erabiltzaileek ere modelatzeko tresna aurreratuen gaitasunak ulertu dituzte eta haien garapenean lankidetzan aritu dira.
EB eta Australia urtero milaka kilometro koadroko baso-sute suntsitzaileen aurrean daude, eta galera handiak eragiten dituzte giza, ekonomia eta ekologian. Gainera, bi eskualdeetako urteroko sute-denboraldia okerrera egiten ari da, baita horrekin lotutako giza eta ekonomia-kostuak ere. Europako eta Australiako ikertzaileen eta suhiltzaileen arteko lankidetzari esker, ezagutza berriak lortu eta baso-suteak kudeatzea errazteko software tresnak garatu ahal izango dituzte. Baso-suteak ulertzeak gizarteari sortzen diren arriskuei hobeto aurre egiteko aukera ematen dio eta, beraz, bizitzak, azpiegiturak eta ingurumena babesteko. Ezinbestekoa da Europako suteen kudeatzaileek baso-suteen aurkako trebetasunak garatzeko aukera izatea, Australiako suhiltzaileen erakundeekin eta diziplina ezberdinetako ikertzaileekin ezagutzak partekatuz. Baso-suteak kudeatzea errazteko IT eta prestakuntza tresnen garapenak, azken finean, galerak murriztea eta baliabideen erabilera hobea ekarriko du. GEO-SAFE-k hiru helburu nagusi ditu: baso-suteei buruzko ezagutza sortzea; Europako eta Australiako akademikoen eta suhiltzaileen arteko ezagutza trukea; eta suteen aurkako tresnen garapenean espezializatutako ikertzaileen trebetasunen garapena. Helburu espezifikoen artean daude: 1. Ezagutza sortzea: 1. Tresnak garatzea (adibidez, arriskuen mapaketa dinamikoa, suteen hedapena, suteen itzaltzea, ebakuazioa, etab.) baso-suteetan erabakiak hartzen laguntzeko eta arintze, erantzun eta baliabideen hedapen optimoa ahalbidetzeko. 2. Ulertu nola jokatzen duten pertsonek baso-sute baten aurrean eta horrek nola eragiten dien ebakuazio-erabakiei. 3. Azken erabiltzaileen eskakizunak ulertzea eta ereduak eta metodologiak probatzeko bitartekoak eskaintzea. 4. Kudeaketa-prozesu garrantzitsuak ulertzea eta proposatutako kudeaketa-irtenbideen ezarpena errazteko prestakuntza-tresnak garatzea. 2. Ezagutza teknikoaren trukea: ikerketa eta garapen sare bat sortzea, Australiako eta Europako unibertsitateen, laborategien eta suhiltzaileen erakundeen arteko lan-eskaintzen eta tailerren bidez. 3. Trebetasunen garapena: doktoregoko ikasleen eta doktorego ondoko zientzialarien prestakuntza, eta suhiltzaileen erakundeetan kokatutako langile profesionalen prestakuntza. Mundu osoko baso-suteen maiztasuna eta tamaina handitzen ari diren arren, gizakien bizitzarako, ondasunetarako eta ingurumenerako mehatxua areagotuz, asko lor daiteke arriskuak murriztuz eta arintuz. Arriskuen mapaketan, prebentzio eta arintzerako erabakiak hartzeko ereduetan eta ebakuazio plangintzako tresnetan egindako aurrerapenen bidez, GEO-SAFE-k frogatu du gizartea ez dagoela babesgabe baso-suteen indar suntsitzailearen aurrean. Tresna eta metodo hauekin, neurri erabakigarriak har daitezke baso-suteen ondorioak piztu baino askoz lehenago murrizteko. Hala ere, etorkizun oparoa lortzeko, ezinbestekoa da inbertsio ekonomiko eta intelektual handiagoa.
EBn eta Australian, milaka kilometro koadroko baso eta bestelako lurzoru erretzen dira urtero baso-suteen ondorioz. Sute hauek galera ekonomiko eta ekologiko handiak eragiten dituzte, eta askotan giza biktima. EBko eta Australiako gobernuek badakite baso-suteen kudeaketa eta kontrola hobetzearen garrantziaz. Hainbat arlotako zientzialariek, bai EBkoek bai Australiakoek, metodoak eta ereduak garatu dituzte dagoeneko baso-suteen prestaketa eta erantzun faseetan kudeaketa eta erabakiak hartzeko prozesua hobetzeko. Oraingo proiektuak, Sute Larrialdiei Aurre Egiteko Optimizazio Sistemetarako Geospazialki Oinarritutako Ingurunea (GEO SAFE) izenekoak, bi eskualdeek ezagutza, ideiak eta esperientziak trukatzeko aukera ematen duen sare bat sortzea du helburu, horrela baso-suteei buruzko ezagutza eta horiei modu eraginkorrean aurre egiteko metodo berritzaileen garapena sustatuz. Zehatzago esanda, GEO SAFE proiektuak erabakiak hartzeko laguntza sistema integratu bat ezartzea ahalbidetzen duten tresnak garatzean zentratuko da, erantzun fasean baliabideak optimizatuz, honako hauen bidez: Eskualde baten arrisku-mapa dinamiko bat garatuz, baso-sute baten aukerari dagokionez. Zereginak datuak biltzea (satelite bidezko eta urrutiko detekzioa), arriskuen azterketa eta sutearen hedadura aurreikusteko tresna bat garatzea barne hartuko ditu, eta, bereziki, erantzun fasean sutearen eta arriskuaren bilakaera aurreikusteko. Diseinatu eta probatu erantzun faserako baliabideen esleipen tresna bat arriskuen mapaketa dinamikoa erabiliz. Kontuan hartu beharreko gaietako bat baliabideen esleipena izango da denbora-mugak kontuan hartuta toki garrantzitsuak (eskolak, ospitaleak, etab.) ziurtatzeko. Arazoak azken erabiltzaileekin harremanetan jarriz identifikatuko dira, eta proposatutako irtenbideak simulazio-datuetan probatuko dira. Irtenbide honen ezarpena errazteko, kudeaketa-prozesu garrantzitsuen analisiak eta prestakuntza-tresnak garatu.
Baso-suteen probabilitate-mapak eguneroko aurreikusteko zehaztasun iragarle eta kalitate kartografiko hobea erakutsi zuten sare neuronalaren ereduak garatu ziren. Baso-suteei eta suteen ebakuazioari dagokionez gizakien portaera ondo ulertzen lortu zen. Oinezkoen ebakuazio eredu handi bat trafiko eta baso-suteen hedapen ereduekin integratu zen. Algoritmo eraginkorrak diseinatu ziren erregaiaren kudeaketa, ebakuazioa, suteen kokapena eta suteak itzaltzea bezalako arazo orokorrak konpontzeko. Garapen hauek egungo egoera gainditu dute, erabakiak hartzen dituztenei eta profesionalei erreketa kontrolatuak hobeto planifikatzeko, suteen kokapena identifikatzeko, hasierako erasorako baliabideak esleitzeko eta bizitzak eta ondasunak babesteko aukera emanez. GEO-SAFE-ren epe luzerako eragin esanguratsu bat izan da diziplina desberdinetako baso-suteen ikertzaileen eta ikerketaren azken erabiltzaileen arteko harreman estua ezartzea: Australiako, Frantziako, Italiako, Herbehereetako, Espainiako, Suitzako eta Erresuma Batuko suhiltzaileak eta gertaeren komandanteak. Ikerlari hauen eta azken erabiltzaileen arteko lankidetza proiektuaren iraupenaz harago jarraituko du. GEO-SAFE-k (107 argitalpen) sortutako ezagutzak eta datuek eragina izango dute baso-suteen ikerketaren arlo azkar garatzen ari den arloan ere. GEO-SAFE proiektuaren eragin garrantzitsuena eta iraunkorrena trebatu dituen zientzialari gazteen kopurua da: 21 doktoregoko ikasle. Argitalpen hauek, haien zabalkunde zabalak eta GEO-SAFEk trebatu dituen zientzialari belaunaldi berriak ikerketa bide berriak irekiko dituzte eta etorkizunean pertsonen, ondasunen eta ingurumenaren segurtasuna hobetzen lagunduko dute. Ekonomikoa: GEO-SAFE-k modelizazio-teknologian lortutako aurrerapenek Europako eta beste leku batzuetako suhiltzaileen erakunde publikoentzako baliabide ekonomikoak aurrezten eta baso-suteek eragindako galerak murrizten lagunduko dute. Profesionalak eta Zerbitzu Profesionalak: Kudeaketa prozesuak, suhiltzaileen prestakuntza programak eta baso-suteak kontrolatzeko prestakuntza hobetzeko ekarpenak egiten dira. Suhiltzaileen eta ikertzaileen arteko ezagutza trukearen bidez lortzen da hori. Soziala: Eskuratutako ezagutza zientifikoak eta garatutako modelizazio tresnek, etorkizuneko proiektuetan jabetza intelektualaren bidez guztiz ustiatzean, azken finean gizakien bizitzak, azpiegiturak, abeltzaintza, ingurumena eta beste baliabide natural batzuk babestuko dituzte.
- UNIVERSITY OF GREENWICH
Lotutako proiektuak
