Proxecto H2020 ALL-Ready: Rede Europea de Living Labs e Infraestruturas de Investigación en Agroecoloxía: Fase de Preparación

Dados os múltiples desafíos aos que se enfronta o sector agrícola na actualidade, como o cambio climático, a perda de biodiversidade, o esgotamento dos recursos e a degradación da calidade do solo e da auga, existe un recoñecemento xeneralizado de que seguir como sempre xa non é unha opción. O Pacto Verde Europeo establece obxectivos ambiciosos para Europa, como cero emisións netas de gases de efecto invernadoiro para 2050, desvincular o crecemento económico do uso dos recursos e garantir que ningunha persoa nin lugar quede atrás. O Pacto Verde implementarase a través de estratexias específicas, como a Estratexia da Granxa á Mesa e a Estratexia para a Biodiversidade 2030, que consideran a agroecoloxía como unha práctica sostible e un medio para reducir o uso de pesticidas, fertilizantes e antimicrobianos.

Ademais, no marco de Horizonte Europa, está a desenvolverse un novo conxunto de asociacións europeas cofinanciadas, que mobilizan recursos dos Estados membros, os países asociados e a Comisión Europea, co obxectivo de xerar impacto social. Entre elas atópase a iniciativa "Acelerando a Transición dos Sistemas Agrícolas: Laboratorios Vivos de Agroecoloxía e Infraestruturas de Investigación" (AGROECOLOXÍA). En liña coa estratexia "da granxa á mesa", esta colaboración recoñece a necesidade urxente de transformar os nosos sistemas agroalimentarios. ALL-Ready é unha Acción de Coordinación e Apoio (CSA) financiada pola Comisión Europea co obxectivo de contribuír significativamente á colaboración futura mediante a preparación dun marco para unha futura rede europea de laboratorios vivos e infraestruturas de investigación que faciliten a transición cara á agroecoloxía en toda Europa. A colaboración baséase na premisa de que a agroecoloxía pode fortalecer a sustentabilidade e a resiliencia dos sistemas agrícolas.

Ademais, asume que os laboratorios vivos centrados no usuario que operan en condicións do mundo real e cunha abordaxe cocreativa que implica unha multitude de actores diferentes son particularmente axeitados para acelerar esta transición, co apoio de infraestruturas de investigación. As infraestruturas de investigación poden ser instalacións para a transición cara á agroecoloxía. Están dedicados a comunidades de investigación e permiten aos científicos observar, experimentar e predicir o redeseño dos agroecosistemas e da agricultura alimentaria. Xuntos, contribúen á creación dun corpus de coñecemento científico sobre agroecoloxía dispoñible para a transición agroecolóxica. O proxecto ALL-Ready definiu, mediante un proceso de cocreación, un marco conceptual que inclúe a visión e a misión dunha Rede Europea de Laboratorios Vivos e Infraestruturas de Investigación, deseñada para acelerar a transición cara á agroecoloxía. Un segundo logro refírese á cartografía, análise e revisión a grande escala dos mecanismos existentes (na UE e noutros países) para a investigación e a innovación agroecolóxica participativa, co obxectivo de implementar a rede.

Isto implicou definir un conxunto de criterios de inclusión para a rede, explorar barreiras e facilitadores, incluídas políticas, para a transición cara á agroecoloxía, examinar os mecanismos de financiamento, preparar un inventario de laboratorios vivos europeos e infraestruturas de investigación que poden contribuír á transición cara á agroecoloxía e, finalmente, identificar casos exemplares. Estableceuse unha rede piloto a pequena escala de 20 laboratorios vivos e infraestruturas de investigación para probar o funcionamento e as actividades da rede. Xunto coa rede piloto, elaboráronse directrices para un plan de implementación, baseado nun proceso iterativo de avaliación das necesidades dos potenciais membros da rede. Tamén aborda como garantir a implementación e a sustentabilidade da rede a longo prazo. Paralelamente, o proxecto ALL-Ready desenvolveu un programa de creación de capacidades que inclúe accións e paquetes de formación que foron probados coa rede piloto.

Finalmente, o proxecto proporcionou coñecemento baseado na evidencia para apoiar a transición cara á agroecoloxía. Os temas transversais incluíron a participación das partes interesadas en cada etapa do proxecto, a comunicación e difusión dos resultados do proxecto e o desenvolvemento dun laboratorio virtual con información de apoio á transición cara á agroecoloxía.