H2020 ECOPOTENTIAL proiektua: Lurraren behaketen bidez etorkizuneko ekosistemen onurak hobetzea
- Mota Proiektua
- Egoera Bete
- Exekuzioa 2015 -2019
- Esleitutako Aurrekontua 14.874.340,00 €
- Eremua Europeo
- Finantza-iturri nagusia H2020
- Proiektuaren webgunea Proyecto ECOPOTENTIAL
Proiektuak emaitza nagusi hauek lortu zituen:
- Babestutako eremuetan (AP) eta kontserbazio-erronketan ikerketa- eta ezagutza-beharrak identifikatzea.
- Proiektuan sartutako AP sarearen ezaugarriak, garrantzia eta berezitasuna identifikatzea eta izan daitezkeen hedapenak.
- "Storyline" multzo baten definizioa, hau da, klimak eta ekosistemen presio antropikoek eragindako erronka ekologiko zehatzek suspertutako narrazioak.
- Proiektuaren istorioetan identifikatutako erronkei aurre egiteko beharrezkoak diren teledetekzio eta in situ datuak identifikatzea/biltzea/berreskuratzea, eta teledetekzioko ehunka produkturen garapena, edozein erabiltzailerentzat eskuragarri dauden "Eremu babestuak" web-arakatzailearen bidez ( http://maps.ecopotential-project.eu/).
- APetan eta Europa mailan gertatzen diren aldaketen identifikazioa ekosistemaren aldagai nagusietarako eta haien eragile meteoroklimatikoetarako.
- Klima-aldaketaren eta lurzoruaren erabileraren eszenatokiak zehaztea, klima murrizteko prozedurak ezartzea barne, ekosistemen ereduak bultzatzeko.
- Ezinbesteko aldagaiak identifikatzea ekosistemak eta haien aldaketak PA ezberdinetan modu eraginkorrean deskribatzeko.
- EODESM garatzea, sarbide irekiko sistema bat, teledetekzioko irudietatik lur-estalduraren aldaketak automatizatuta sailkatzeko eta aztertzeko (Earth observation data for ekosistemen monitoring for).
- Ekosistemen eta ekosistemen zerbitzuen denborazko dinamika deskribatzeko ekosistemen eredu sorta bat garatzea; (10) Sarbide irekiko 150 artikulu zientifiko baino gehiago argitaratzea parekideen berrikuspeneko aldizkarietan eta proiektuen emaitzak 470 biltzar baino gehiagotan aurkeztea.
- Proiektuen emaitzak hainbat publikori zabaltzea, natura zaintzearen garrantziaz sentsibilizatzeko.
- Hainbat tresnaren bidez sortutako ezagutza partekatzea: produktuak eta argitalpenak sarbide irekiko biltegietan eskuragarri daude, hala nola Zenodo ( https://zenodo.org/communities/ecopotentialh2020/?page=1&size=20 ), GEO atarian ( https://www.geoportal.org/ ) eta CNR PUMALab biltegian. (http://pumalab.isti.cnr.it/index.php/it/eu-h2020-project-ecopotential) edo ECOPOTENTIAL webgunearen bidez ( www.ecopotential-project.eu ).
- EODESM ereduak eta sistemak https://vl.geodab.org webgunean inplementatutako laborategi birtual baten bidez (Vlab) ere eskuragarri daude, eta hori izango da EBko RIetan LifeWatch ERIC bezalako garapen gehiagorako oinarria.
- Beste proiektu/programa batzuekin lankidetza zientifikoen sare bat ezartzea.
Zeintzuk dira EKOPOTENTZIALAren istorioak? ECOPOTENTIALeko bazkide zientifikoek, Babestutako Eremuko langile teknikoekin batera, narrazio sorta bat diseinatu zuten (Istorio Ildoak), proiektuaren lan-fluxua testuinguru ekologiko, kudeaketako eta politika-esparru zehatzetan testuinguruan jartzen dituztenak, eta aurkitutako erronka ekologiko nagusiei erantzuten dietenak. Story Lines-ek Lurraren behaketak egiteko beharrak zehazten ditu ekosistemen ereduak, zerbitzuak, eskala anitzeko analisiak, etorkizuneko babes eskaerak, politikak eta gaitasunak garatzeko.
Zer dira FUNTSEKO ALDAGAIAK? Ekosistemetarako funtsezko aldagaiak (EV) ekosistemaren egoera eta aldaketak ezaugarritzen dituen gutxieneko aldagai multzo gisa definitzen dira. EVak komunikazio- eta ebaluazio-tresna eraginkorra ere badira, zientzialariek eta profesionalek ekosistemen baldintzak eta aldaketak hobeto ulertzeko aukera ematen diena, eta, horrela, jarraipen-ekimenak eta politika-diseinua hobeto bideratzeko.
Ekosistema osasuntsuek ezinbesteko ondasunak eta zerbitzuak eskaintzen dituzte eta funtsezkoak dira Garapen Iraunkorreko Helburuak (GEH) lortzeko. Hala ere, presio antropikoek, klima-aldaketa barne, ekosistemen osotasuna, funtzioak eta prozesuak larriki mehatxatzen dituzte, ekosistemen zerbitzuak (gizarteari ematen dizkioten onurak) galtzea eraginez.
Testuinguru honetan, babestutako eremuak (AP) funtsezko osagaiak dira kapital naturalaren osagaiak, habitat eta espezie arraroak eta hauskorrak hartzen baitituzte, biodibertsitateari eusten diote eta inguruko eskualdeetan sarritan eskuraezinak diren ekosistema zerbitzuak eskaintzen dituzte. Kudeaketa eta kontserbazio egokiak ekosistemen egungo eta aurreikusitako egoeraren eta aldaketen ezagutza kuantitatiboa eskatzen du. Lurraren behaketaren azken aurrerapenek (teledetekzioa eta in situ neurketak) aukera berriak eskaintzen dituzte ekosistemen funtzioak, prozesuak eta zerbitzuak kontrolatzeko, baita jasaten dituzten presioak ere.
Proiektuak bere ikerketa-jarduerak eta ekintza pilotuak babestutako eremu zehatz batera bideratu zituen, mendiko ekosistema, lehor eta erdi-lehor, kostaldeko eta itsasoko ekosistema barne, aurreikusitako ekosistemen aldaketak ebaluatuz eta Lurraren behaketa datuetan oinarritutako produktuak eta tresnak eskainiz etengabeko aldaketen jarraipena errazteko eta PAren kudeaketa eraginkorra laguntzeko.
Ikuspegi integratua jarraitu zen, elkarrekintza biotiko-abiotikoak zehatz-mehatz kontuan hartuta. Proiektuak klimak bultzatutako eredu ekologikoak ezarri zituen, ekosistemen etorkizuneko proiekzioak sortzeko gai direnak, dagozkien ziurgabetasun-estimazioekin osatuta. Proiektuak ekosistemen hornikuntza, erregulazio eta kultur zerbitzuen aldaketak kontuan hartu zituen, bai eta politikaren garapena ere, herritarren zientzia jarduerak barne hartu zituen eta PAko langileekin gaitasunak eta dibulgazio jarduerak lagundu zituen.
Emaitza zientifikoak sarbide irekiko estandarrei jarraituz argitaratu dira, eta eskuratutako datu, eredu eta ezagutza guztiak hainbat plataforma eta biltegi komun eta irekietan eskuragarri jarri dira, Lurraren Behaketa Sistema Globalari (GEOSS) lagunduz, zientzialariei, babestutako eremuen kudeatzaileei eta herritarrei mesede eginez.
Lurreko eta itsas ekosistemek ezinbesteko zerbitzuak eskaintzen dizkiete giza gizarteei. Hala ere, presio antropogenikoak mehatxu larriak eragiten ditu ekosistementzat, habitata hondatzea, kolapso-arriskua areagotzea eta ekosistemen zerbitzuak galtzea eragiten dutenak. Ezagutzan oinarritutako kontserbazio, kudeaketa eta zaharberritze politikak beharrezkoak dira ekosistemen onurak areagotzeko presio gero eta handiagoaren aurrean. ECOPOTENTIALek aurrerapen garrantzitsuak lortzen ditu artearen egoeratik haratago eta ekosistemen azterketarako eta eremu babestuetarako (PA) kudeaketarako esparru bateratua sortzen du. ECOPOTENTIAL nazioartean aintzatetsitako APetan zentratzen da Europan eta haratago eskualde biogeografiko ugaritan, besteak beste, UNESCO, Natura 2000, LTER gune eta itsas ekosistema handietan.
Lurraren behaketa eta jarraipena (EO) datuak hobeto erabiltzeko aukera ematen du EOren sarbide irekiko ekosistemen datu-zerbitzu berriek (ECOPERNICUS). EO datuen informazioa barne hartzen duten modelizazio-ikuspegiak diseinatzen dira, ekosistema-zerbitzuak egungo eta etorkizuneko baldintzetan ebaluatzen dira eta etorkizuneko eremu babestuetarako baldintzak zehazten dira. Funtsezko aldagaietan, makrosistemen ekologian eta eskala zeharkako elkarrekintzetan oinarritutako ikuspegi kontzeptualek Lurraren zonalde kritikoa sakonago ezagutzeko aukera ematen dute. Datu eta ezagutzarako sarbide irekia eta interoperagarria GEO ekosistema laborategi birtualeko plataforma batek bermatzen du, GEOSS-en guztiz integratuta.
EO datuen informazioa barne hartu dezaketen ezagutzan oinarritutako kontserbazio- eta kudeaketa-politika gardenetarako laguntza eskaintzen da. APetan lortutako ezagutza Europako baldintzetara hedatzen da eta etorkizuneko AP planifikatzeko eta kudeatzeko erabiltzen da. Interesdunen aholku-talde iraunkor bat (GEO Ecosystem Community of Practice) sortuko da. Gaitasunen garapena maila guztietan lantzen da. ETEek parte hartzen dute lan-aukera berriak sorrarazten dituen esperientzia sortzeko, zerbitzuen epe luzerako jarraitutasuna bermatuz. Laburbilduz, ECOPOTENTIALek teknologia aurreratuenak erabiltzen ditu ekosistemek gizateriaren etorkizuneko onurak hobetzeko.
EKOPOTENTZIALAk ekosistemak bere ingurunearekin sistema fisiko bakartzat hartzen ditu, geosfera-biosfera-antroposfera interakzio indartsuak dituena, espazio eta denbora-eskala anitzetan. Banako Eremu Babestuetatik (PA) eta Lurraren behaketa datuetatik lortutako ezagutzatik abiatuta, ECOPOTENTIALek geosfera-biosfera elkarreraginak jorratu zituen tokiko eskalatik kontinenteraino. Proiektuak PA ekosistemen ikuspegi orokorra eta eguneratua eskaini zuen, baita haien baldintza meteorologiko, ingurumen eta ekologikoetan etengabeko aldaketen ebaluazioa ere, naturaren kontserbazioan eta ekosistemen kudeaketan teledetekzio-behaketen erabilera bultzatuz. Proiektuak eredu multzo bat garatu zuen, egungo eta etorkizuneko ekosistemen baldintzak PA multzo zehatz batean kalkulatzeko. ECOPOTENTIALek lehendik zeuden Lurraren behaketak eskuragarri, erabilgarri eta elkarreragingarri bihurtzen lagundu zuen, teledetekziorako produktu eta analisi-esparru berriak garatuz. Gainera, ECOPOTENTIALek etorkizuneko eremu babestuen beharrak eta eskakizunak definitu zituen eta bere emaitzak eskualde eta kontinente-eskala zabalagoetara egokitu zituen, hautatutako eremu babestuetatik haratago heda daitekeen metodologia garatuz. Ekosistema Praktika Komunitate bat sortu da GEO ECO jarduerei ekarpen gisa. Proiektuan garatutako Laborategi Birtualeko Plataformak garatutako eredu eta softwarerako sarbidea ematen du eta beste programa eta proiektu batzuen berri emango du, hala nola LifeWatch ERIC, eLTER RI, GEO ECO eta ERA Planet, proiektuaren ikuspegiaren eta lorpenen jarraipena bermatuz. Europako Parlamentuan egindako aurkezpen batek ezagutza zientifiko eta teknologikoa eskaini zuen erabakiak hobeto hartzeko.
- CONSIGLIO NAZIONALE DELLE RICERCHE (CNR)
Lotutako proiektuak
