H2020 CLIMIFUN Proiektua: Mikrobioen dibertsitatearen eta ekosistemen funtzionamenduaren kontrol klimatikoa eta tenporala: kontzeptu-eredu berri baten ikuspegiak

Ikerketa askok klima, ekosistemen garapen-etapa eta lurzoruaren ezaugarriak identifikatu dituzte landare eta animalien dibertsitatearen eragile nagusi gisa. Hala ere, askoz gutxiago dakigu klimaren, lurzoruaren propietateen eta denboraren efektu interaktiboei buruz, mikrobioen dibertsitatea eta multifuntzionaltasuna kontrolatzeko ekosistemen segidan zehar. Ezagutza zientifiko falta horrek zientzialarien gaitasuna oztopatzen du mikrobioen komunitateen aldaketak eta klima-aldaketaren pean ekosistemen funtzionamenduan dituzten ondorioak aurreikusteko. Gainera, lurzoruko mikrobioen sartzea mugatzen du eredu biogeokimiko globaletan.

CLIMIFUN proiektuak ezagutza-hutsune horri aurre egin zion ingurune aldakorretan lurzoruko mikrobioen aniztasuna eta ekosistemen prozesuak bultzatzen dituzten eredu eta mekanismo globalak ikertuz. "Esperimentu eta landa-azterketa globalak eginez, bioma globalen eta lurzoruaren eraketan zehar dauden eredu eta mekanismo global nagusien ulermena handitu dugu", dio Manuel Delgado-Baquerizok, Marie Skłodowska-Curie ikerketa-bekaduna. Nazioarteko ahalegina. 30 erakunde baino gehiagoko zientzialariek inkesta global bat egin zuten, bederatzi herrialde eta sei kontinentetako landa-datuak bilduz. "Erronka handiena landarediaren inkestetarako eta ingurune anitzen azterketetarako protokolo estandarizatuak garatzea izan zen, hala nola ekosistema idorrak eta baso tropikalak, ikertzaile mota guztiek, landa-ekologoetatik hasi eta biologo molekularretaraino, jarraitzeko errazak izango zirenak", azaldu du Delgado-Baquerizok. Emaitza berritzaileek lurzoruaren biodibertsitatearen patua agerian utzi zuten milioika urteko ekosistemen garapenean zehar, eta Lurzoruaren Biodibertsitatearen Lehen Atlas Globala babestu zuten (leiho berri batean irekiko da). «Lurzoruko organismoen banaketa kontrolatzeko denborak duen eginkizuna oraindik ere ia ezezaguna denez, batez ere mundu mailan, CLIMIFUN ikerketa aitzindaria da arlo honetan», dio Delgado-Baquerizok.

Proiektuak froga berriak ere eskaintzen ditu lurzoruaren biodibertsitateak ekosistemen funtzioen erantzunak kontrolatzen dituela aldaketa globalaren eragileei (leiho berri batean irekiko da). Gainera, lehen aldiz identifikatu du iraganeko klimak lurzoruaren biodibertsitatearen banaketa kontrolatzeko mundu mailan (leiho berri batean irekiko da). Gainera, CLIMIFUNek Lurreko kokapenak identifikatu ditu, non taxon ezezagunak aurkitu eta karakterizatuko diren datozen urteetan. CLIMIFUNek informazio garrantzitsua ematen du munduko bioma nagusien lurreko ekosistemetan lurzoruko bakterioen, onddoen, protistoen eta ornogabeen biodibertsitatearen historia naturalari buruz. Delgado-Baquerizoren arabera: "Gure lanak erakutsi du, lurzorua garatzen den heinean, lurzoruaren biodibertsitatearen aldaketak landare-estalduraren aldaketek eta azidotzeak eragiten dituztela milurtekoetan zehar". Ekimenak funtsezko ikuspegia ere eman du lurzoruaren biodibertsitateak ekosistemen funtzionamendua laguntzeko, emankortasunetik landare-ekoizpenera, eta ekosistemen funtzioen erantzunak aldaketa globalari bultzatzeko duen eginkizunari buruz. Memoria ekologikoaren garrantzia ere kuantifikatu du ekosistemen funtzioak eta lurzoruaren biodibertsitatea kontrolatzeko mundu mailan.

CLIMIFUNetik eratorritako ezagutzak zientzialariei, kontserbazionistei, lurzoruaren kudeatzaileei, irakasleei eta politikariei mesede egingo die. "Munduko atlasak, adibidez, oinarrizko informazioa ematen du lurzoruko organismoen banaketa globala irakasteko, hamarkadetan landareekin egin den bezala. Mundu osoko lurzoruaren biodibertsitatea mantentzeko babestu behar diren kokapenei buruzko informazioa ere jasotzen du. Gainera, erronka eta ikerketa-lerro berri garrantzitsuak planteatzen dizkie mundu osoko lurzoruetan dauden taxon nagusiak identifikatu nahi dituzten ikertzaileei", ondorioztatzen du Delgado-Baquerizok.