H2020 LANDMARK Proiektua: LURREN Kudeaketa: Ebaluazioa, Ikerketa, Ezagutza Oinarria
- Mota Proiektua
- Egoera Bete
- Exekuzioa 2015 -2019
- Esleitutako Aurrekontua 4.999.663,00 €
- Eremua Europeo
- Finantza-iturri nagusia H2020
- Proiektuaren webgunea Proyecto LANDMARK
LANDMARK Europa mailako parte-hartzaile anitzeko partzuergo bat da, ikerketa akademiko eta aplikatuko institutu nagusiek, nekazaritza ganberek eta arduradun politikoek osatutakoa, lurzorua kudeatzeko esparru koherente bat garatuko duena, Europa osoan elikagaien ekoizpen iraunkorra lortzeko helburuarekin. LANDMARK proposamenak lurzorua "lurzoruaren funtzioak" izenez ezagutzen diren ekosistema-zerbitzu ugari eskaintzen dituen baliabide finitu bat dela dioen kontzeptuan oinarritzen da.
Nekazaritzari lotutako funtzioak honako hauek dira: lehen mailako produktibitatea, ura erregulatzea eta araztea, karbonoa bahitzea eta erregulatzea, biodibertsitatearen habitata eta mantenugaien hornikuntza eta bizikleta. Funtzio horien artean trukaketak gerta daitezke: adibidez, produkzio primarioa maximizatzera zuzendutako kudeaketak nahi gabe eragin dezake "uraren arazketa" edo "habitat" funtzioetan. Horrek kudeaketa-gomendio eta politika-ekimen kontrajarriak ekarri ditu. Orain premiazkoa da lurzoruaren kudeaketa jasangarrirako esparru zientifiko eta praktiko koherente bat garatzea. LANDMARKek erantzungo dio erronka honen zabalerari (eragile anitzeko garapenaren bidez):
- TOKIKO ESKALA: Lurzoruaren kudeaketa iraunkorra (eta testuinguruaren arabera) neurri praktiko eta eraginkorrak dituen nekazarientzako tresna-kudeatzailea.
- ESKALA ESKALA: Lurzorua zaintzeko programa baterako txantiloia, adierazle harmonizatuak erabiliz: honek lurzoru mota desberdinetarako lurzoruaren funtzioen ebaluazioa erraztuko du eta EBko klima-eremu nagusi guztietan.
- EB ESKALA: EBko politika-tresnen ebaluazioa lurzoruaren kudeaketa iraunkorra sustatzeko. Banakako ikerketa-ekimen asko egon dira lurzoruaren funtzio indibidualen kudeaketa eta ebaluazioa jorratzen dutenak, edo lurzoruaren funtzio anitzak jorratzen dituztenak, baina tokiko eskalan bakarrik. LANDMARKek dauden I+G ekimen hauetan oinarrituko da: partzuergoko bazkideek nazioko eta EBko datu multzo esanguratsu ugari biltzen ari dira, lurzoruaren kudeaketa jasangarrirako diziplina arteko esparru zientifiko bat garatzeko asmoarekin.
1. zutabea tokiko eskalan eta Soil Navigator erabakiak babesteko sistemaren (DSS) garapenean zentratu zen, aldi berean lurzoruaren hainbat funtzioren hornidura ebaluatzeko eta hobetzeko (www.soilnavigator.eu). Soil Navigator nekazariei eta aholkulariei beren lurraren eta lurzoruen epe luzerako kudeaketa jasangarrian laguntzeko garatu da:
- Lurzoruaren bost funtzio nagusien hasierako horniduraren balorazioa, erabiltzaileak sartutako datuetan oinarrituta.
- Kudeaketarako gomendioak garatzea lurzoruaren funtzio espezifikoak hobetzeko, erabiltzaileen ekarpen eta garrantziaren arabera.
- Sortzen den lurzoruaren funtzioen horniduraren ebaluazioa erabiltzaileen hobespenetan oinarrituta, iradokitako kudeaketa-gomendioei dagokienez. Diziplina anitzeko taldeak DSSrako nekazarien eta aholkularien beharrak ebaluatu zituen eta eskuragarri dauden ezagutza zientifikoekin eta datuekin konbinatu zituen DSS fidagarri eta erabilerraza emateko. Soil Navigator dohainik dago sarean hainbat hizkuntzatan, lurzoruaren funtzioei buruzko bost artikulurekin eta DSSri eskainitako artikulu batekin, aurrebista, infografia bat eta hainbat hizkuntzatako bideo-tutorialekin batera.
2. zutabeak jarraipen-eskema bat garatu eta probatu zuen, lurzoruaren funtzioen ekarpena ebaluatzeko Europako eskualde klimatikoetan. 2. zutabeko taldeak Europan eta estatu kideetan dauden lurzorua kontrolatzeko sistemak ebaluatu zituen, erabilitako adierazleak zein laginketa-eskemak kontuan hartuta. LANDMARK-ek LUCAS-Soil azterketa ebaluatu zuen (Joint Research Council-ek inplementatua), 2009an hasitako monitorizazio sistema europarra, lurzoruaren propietate kimikoetan zentratu zena, baina 2015ean eta 2018an laginketa egin zen, gune batzuetan propietate biologiko eta fisiko osagarriak barne. LANDMARK Pilar 2 Joint Research Council (JRC) lankidetzan aritu zen LUCAS-Soil azterketa gehiago optimizatzeko eta lurzoruaren funtzioen jarraipena errazteko, lurzoruaren propietateak baino. Lurzoruaren funtzioak kalkulatzeko beharrezkoak diren atributu (adierazle) multzo egokia definitzeko, lurzoruaren bost funtzioak kalkulatzeko behar diren neurriak definitu dira. Neurketa hauek Europako laginketa-kanpaina batean gehiago ebaluatu ziren, datuak biltzearen bideragarritasuna ziurtatzeko (5.4 ataza). Probako laginketa eskemak 5 klima-eremutan 94 gune hartu zituen (Hego Alpinoa, Atlantikoa, Kontinentala, Ipar Mediterraneoa eta Panoniakoa). Guneak lur-estalduraren (erabileraren) arabera banatu ziren laborantza-guneak (zerealak txandakatzeko guneak) eta belardiak (>5 urte artzaintzapean). Guneak laginketa egin zuten bi taldek 2018ko apirilaren 13tik 2018ko ekainaren 13ra arte, Europako 12 herrialdetan.
Nekazari guztiei kudeaketa inkesta bat egin zaie. 94 guneetako lurzoruaren, ingurumenaren eta kudeaketaren ezaugarriak biltzen dituen datu-base bat garatu eta gune bakoitzeko bost lurzoru-funtzioen ahalmena kalkulatzeko erabili zen. Ondoren, guneko datuak, gaitasun funtzionala eta kudeaketa gomendioak helarazi zitzaizkien 94 guneko jabeei LANDMARKeko tokiko harreman taldeen bidez. 3. zutabea nekazaritza-lurren kudeaketari eta horrek lurzoruaren funtzioen eskaintzan eta eskarian duen eraginari buruzko EBko ikuspegiak jorratzen dituen 11 aukeren politika-multzo bat garatzera bideratu zen. Lurzoru-funtzio bakoitzerako, gobernantza-erronka nagusiak deskribatu dira, merkatu eta politika-eragile nagusiekin batera, adierazle berezi eta esplizituak garatzera bideratuz. "Demands on Land: Mapping Competiting Societal Expectations for the Functionality of Agricultural Land in Europe" izeneko lan bat argitaratu da.
4.2 entregagarriak EB mailan lurzoruaren funtzioen hornikuntza potentziala kuantifikatzea zuen helburu, prozesu biogeokimikoetan oinarritutako ereduen emaitzak Bayesar sinesmen-sareekin integratuz. Hornikuntza-mapak garatu ziren nekazaritzako lurzoru mineraletako bost lurzoru-funtzioetarako. Datuen egokitasun eta erabilgarritasun arazoak direla eta, karbonoa bahitzeko eta mantenugaien zikloaren funtzioak soilik ebaluatu ahal izan dira lur organikoetan. Lurzoruaren funtzio ezberdinen arteko sinergiak eta trukeak ebaluatzeko eszenatoki espazial desberdinak erabili ziren. Goian deskribatutako lanaren emaitza proiektuaren hasieran WP1ek egindako interesdunen tailerren iritzia islatzen duten politika-aukera multzo bat garatzeko erabili da (D5.3 entregagarri gisa aurkeztua).
Hedatzen ari den ekonomia global batean, nola kudeatu ditzakegu lurrean dauden gizarte-eskakizunak? Eskakizun horien artean daude:
- Elikagaien ekoizpena.
- Karbono biltegiratzea.
- Ur garbia hornitzea.
- Biodibertsitaterako habitatak.
Mantenugaien zikloa. LANDMARK Europako lurzoruaren eta lurzoruaren kudeaketa jasangarriaren inguruko ikerketa proiektu bat da. LANDMARK-ek jorratu zuen galdera hau izan zen: "Nola aprobetxa dezakegu gure lurrari?" Nola ziurta dezakegu gure zoruak haiekiko ditugun itxaropen asko betetzen dituztela? LANDMARK EBko 14 herrialdetako 22 institutu bazkidek osatutako partzuergoa da, baita Suitza, Txina eta Brasilekoa ere.
Horien artean daude unibertsitateak, ikerketa aplikatuko institutuak, Laborantza Ganberak, ETE bat eta Europako Batzordea. Landmark COPA-COGECA-k babesten du eta WUR, Wageningen Unibertsitatea eta Ikerketak zuzentzen du. Proiektuak lurzoruaren kudeaketarako jarraibideak eman zituen, lurzoruaren baliabideei egiten dizkiegun eskakizun anitzei erantzuteko diseinatuta. Hiru emaitza hauek sortu ziren:
- Nekazarientzat eta aholkularientzat, Soil Navigator, lurzoruaren funtzioak optimizatzen dituen nekazaritzako Erabakiei Laguntzeko Sistema (DSS) lurzoruaren kudeaketarako.
- Politika-arduradunentzat: lurzoruaren kalitatea eta funtzioa kontrolatzeko eskema bat eskualde eta Europako eskalan aplikagarria, hainbat lur-mota, lur-erabilera eta zona pedoklimatikoetarako.
- Politika arduradunentzat: 11 politika-aukera EB mailan Lurzoruaren Kudeaketa Funtzionalerako lurzoruaren erabilera iraunkorra optimizatzeko lurzoruaren erabilera nagusietan.
Lurraren gaineko eskakizun anitz, konplexu eta batzuetan gatazkatsuek gidatuta, LANDMARK-ek eragileekin lan egin zuen, nekazarietatik hasi eta politika arduradunetaraino, lurra kudeatzeko tresna iraunkorrak garatzeko. EBk finantzatutako LANDMARK (Soil Management: Assessment, Research, Knowledge Base) proiektuak Europako elikagaien ekoizpen iraunkorrari eusten dion lurzoruaren kudeaketa-esparru bat garatzeko ardura duten ikerketa akademiko eta aplikatuko institutu, nekazaritza-ganber eta arduradun politikoen partzuergo europarra hartu du parte. "Gure ikuspegi funtzionalak lurzorua nekazariek kudeatzen duten baliabide gisa ikusten du, elikagaiak ez ezik, gizateriarentzako ekosistema zerbitzuak ere eskaintzen dituena", dio Wageningen Unibertsitateko LANDMARK proiektuaren koordinatzaileak Rachel Creamer-ek, proiektuaren anfitrioiak.
Lurzoruaren nabigatzailea Literaturaren berrikuspenaren, interesdunen kontsultaren eta datuen analisiaren ondoren, proiektuko adituek lurzoruaren funtzioaren eredu zientifikoak garatu zituzten, klima-baldintza desberdinetan lurzoruak kudeaketa-praktikei nola erantzuten dien hobeto ulertzeko. Horrek www.soilnavigator.eu garatzea ekarri zuen, lurzoruaren kudeaketa jasangarriagoa eta testuinguru zehatzagorako neurri praktiko eta kostu-eraginkorragoak ebaluatzeko aukera ematen duen tresna. Erabiltzaileek lurzoruaren datuak sartzen dituzte, landa-laginketa eta analisiaren bidez lortutakoak, eta sistemak egungo ahalmena ebaluatzen du lurzoruaren funtzio nagusiei dagokienez: lehen mailako produktibitatea; ura iragaztea eta araztea; karbonoaren kudeaketa eta klima-erregulazioa; biodibertsitaterako habitatak hornitzea; eta mantenugaien hornikuntza eta bizikleta. Ezaugarri bakoitzari puntuazio altua, ertaina edo baxua esleitzen zaio datuen arabera. Erabiltzaileek hobetu nahi dituzten gaitasunak hautatzen dituzte eta sistemak irtenbideak gomendatzen ditu. Jarraipen plana Taldeak Soil Navigator erabili zuen jarraipen plan bat garatzeko.
Tresna parte hartu duten 94 gunetan aplikatu da Europako 13 herrialdetako bi lur-erabilera-mota (laborantza-lursailak eta belardiak) eta bost klima-eremu hartzen dituztenak: Hego Alpetarra, Atlantikoa, Kontinentala, Ipar Mediterraneoa eta Panoniakoa. "Gune askok bizpahiru lurzoruaren funtzioetarako puntuazio altua lortu zuten, funtzio anitzeko kudeaketa posible ez ezik, nahiko ohikoa dela frogatuz", azaldu du Creamerrek. "Funtzio guztiak ezin hobeto betetzea ezohikoa izango litzatekeen arren, eremu mailan bostetik hiru lortzeak funtzio guztiak eskala handiago batean estaltzen direla esan nahi du". Nekazariekin beren lurretan aplikatzen ari diren kudeaketa-praktikei buruzko elkarrizketetan, entrega arrakastatsua ahalbidetuko luketen ezaugarri onenak identifikatzen lagundu zuten. Gune horiek erabiliz, taldeak sinergiak eta merkataritza-konpromisoak ere identifikatu zituen. "Sinergiak eta merkataritza-konpromisoak kudeaketa-sistema horien klima-eskualdearen eta haien lurraren erabileraren arabera aldatzen zirela ikusi genuen", gaineratu du Creamerrek. "Adibidez, Europako zenbait eskualdetan, Pannonia adibidez, biodibertsitatearen eta klima erregulazioaren arteko harreman sinergiko bat zegoen, eta baldintza atlantikoetan harreman hori negatiboa da larre sistemetan".
Eskaintzan eta eskarian oinarritutako politikak Europako datu multzoak erabiliz, LANDMARK-ek EB osoko lur-funtzioen eskaintza modelatu zuen, gizartearen eskakizunekin batera. Eskaerak sailkatzean, alde nabarmenak aurkitu ziren herrialdeen artean. "Zaila denez edonon eskari sozial guztiak aldi berean asetzea, gure analisiek esku-hartze bideratuagoetarako orientabideak eskaintzen dituzte eskaintzaren eta eskariaren arteko aldea ixteko", adierazi du Creamerrek. LANDMARK-ek 11 politika-aukera formal garatu zituen, Nekazaritza Politika Bateratuaren baitan har litezkeen neurriak barne, Plan Estrategiko Nazionalen beharra azpimarratuz. Proiektuak bere eskakizun funtzional eta sozialak asetzetik urrunen dauden lur-funtzioak lehenestea ere iradokitzen zuen. Lighthouse Farms, biharko jasangarritasun erronketarako prestatutakoak, planteamendu inspiratzaile gisa nabarmendu ziren. Aurkikuntzak Europako Batzordeari eta eragileei aurkeztu zitzaizkien Bruselan egindako LANDMARK Azken Konferentzian, baita 2019ko irailean Wageningen Soils Konferentzian ere.
Emaitzek ekarpen baliotsua eman zuten EBko misio bat garatzeko lurzoruaren eta elikagaien osasunaren arloan. Soil Navigator-en lanak hainbat herrialdetan jarraitzen du eta lurzoruaren zaintza-eskemaren emaitzek dagoeneko LUCAS Soil Surface Survey-ren etorkizuneko eguneratzeei buruzko eztabaidak eman dituzte.
LANDMARKek gizarteak lurraren pertzepzioa eta kudeaketa aldatzeko lan egin zuen. Hori lortzeko, lurzoruaren kalitatearen ikerketa eta analisi estandarrak haratago joan ginen eta gure lurzoruak ulertzeko paradigma berri bat garatu genuen. Lurzoruaren Kudeaketa Funtzionalak hori lortzeko plataforma eskaini zigun eta gure lurzoruetako eragileekin eta kudeatzaileekin komunikatzeko aukera eman zigun hainbat eskalatan (32 tailer). Tokiko mailan, nekazariekin eta nekazaritza aholkulariekin hitz egin dugu beren ustiategietan lurzoruak duen eginkizunaz eta haren funtzio anitzak ulertzeak produktibitatea zein ingurumena optimizatzen lagun dezakeenaz (www.soilnavigator.eu).
Europa osoko nazio- eta eskualde-mailan, interes-taldeei gonbidatzen diegu ulertzera gure lurzoruak nola desberdinak diren lurzoruaren funtzioak emateko gaitasunean eta klimak eta kudeaketak errendimendu horretan izan dezaketen eragina (Europako 94 gunetan probatua).
Horretarako, ikertzaileekin eta estatuko eta Europako gobernuekin lanean ari gara, gure lurzoruen funtzionaltasunari buruz nazio eta Europako mailei jakinaraziko dien jarraipen-eskema bideragarri bat garatzeko. Europa mailan, gure lurzoruei egiten dizkiegun eskakizunak ebaluatzen ari gara, eta gure lurzoruei etorkizun iraunkorra bermatzeko CAP2020 nola garatu daitekeen ebaluatzen ari gara (11 aukera politiko).
- WAGENINGEN UNIVERSITY (WU)
Lotutako proiektuak
