Erasmus+ Proiektua: Langile Erle Gazteak

Erleak gizakien biziraupenerako animalia garrantzitsuenen artean daude, baita Lurreko planetan bizi diren animalia espezie guztien artean ere. Izan ere, Tepedinok "The importance of bees and other insect polinizators in maintaining floral species composition" (1979) liburuan adierazten duen bezala, erleak polinizatzaile garrantzitsuenen artean daude, gure planetako lore eta landareen polinizazioaren % 68aren erantzule baitira. Ondorioz, espezie hau arriskuan balego, izaki bizidun guztiak, planeta barne, mehatxatuta egongo lirateke. Planeta honetan 17.000 erle espezie inguru ezagutzen dira eta Buchmannek eta Ascherrek "The plight of polinating bees" (2015) artikuluan diote animalia garrantzitsu honen populazioa gutxitzen ari dela, batez ere erle txikia (Bombus), ia desagertuta baitago. Azken 60 urteotan erleen populazioaren beherakada honen eragile nagusietako bat, funtsean, habitataren galera eta nekazaritzaren intentsifikazioaren ondoriozko loreen ugaritasunaren eta dibertsitatearen beherakada da (Goulson, Lye, Darvill, "Decline and Conservation of Bumble Bees" liburuan). Haien hazkuntza-sistema monogamoa dela eta, biodibertsitate txikiagoa intsektu berezi hauen barietate txikiagoari dagokio. Lan honetan, egileek adierazi dute, halaber, erleez gain beste polinizatzaile batzuk ere badaudela, baina hain polinizatzaile garrantzitsu bat sareetatik kentzeak landare-espezieen dibertsitatearen beherakada-tasa handiena eragiten duela frogatu dela. Izan ere, erleek soro, fruta eta hazi-labore askoren etekinak hobetzen dituzte. Beraz, erleen populazioaren murrizketaren eragina ere aitortu dezakegu errendimendu ekonomikoaren murrizketari dagokionez.

Intsektu honek Estatu Batuetako laboreei gehitzen dien balioa urtean 5.000 eta 14.000 milioi dolar artean kalkulatu da. Horrez gain, Caspar Hallmann Martin Sorgek idatzitako "More than 75 percent decline in total flying insect biomass in protected areas" izeneko artikulu bat dago, Europako erleen joerei buruz zerbait esaten duena. 2017an, Alemaniako ikerketa batek aurkitu zuen intsektu hegalarien populazioak % 75 baino gehiago jaitsi zirela 27 urtetan bakarrik, eta polinizatzaile basatiek, bereziki, mehatxu ugari dituztela haien gainbehera eragiten dutenak, besteak beste, nekazaritza-jardunbide intentsiboak, habitataren galera, pestiziden erabilera eta klima-aldaketa. Izan ere, IUCNren Erleen Europako Zerrenda Gorriak agerian utzi du Europako erle espezieen % 9 baino gehiago desagertzeko arriskuan daudela. Hala ere, txosten berak erakusten du Europako erle espezieen % 50 baino gehiagoren egoera ezezaguna dela, eta horrek esan nahi du Europako erle espezieen zati askoz handiagoak arazoak izan ditzakeela. Erleen populazioen beherakadaren arrazoi garrantzitsuenen artean, lurrak antzinako landare-laboreetatik ongarri eta pestizida merkeak eta arriskutsuak erabiliz hazitako monokulturetara bihurtzea dago. Erleek batez ere loreak behar dituzte apiriletik abuztura, eta laboreek bakarrik nekez emango dituzte. Enpresek eta baita norbanakoek ere egoera hau okerrera egiten duten beste jokabide moderno asko daude. Gure Gazte Trukean, gai hau jorratuko dugu eta, aldi berean, arazoa gizarte mailan konpontzeko irtenbide bat imajinatzen saiatuko gara eta, aldi berean, arazoa eguneroko bizitzan maila berezi batean konpontzeko irtenbide zehatzak aurkituko ditugu.